СтудСфера.Ру - помогаем студентам в учёбе

У нас можно недорого заказать курсовую, контрольную, реферат или диплом

Развитие лексики татарского литературного языка на основе собственных ресурсов в региональной печати - ВКР №42328

«Развитие лексики татарского литературного языка на основе собственных ресурсов в региональной печати» - ВКР

  • 90 страниц(ы)

Содержание

Введение

Выдержка из текста работы

Заключение

Список литературы

фото автора

Автор: navip

Содержание

Кереш….3

Төп өлеш

Беренче бүлек

Төбәк матбугатында татар әдәби теле лексикасының эчке мөмкинлекләр исәбенә үсеше.10

1.1. Әдәби тел лексикасының эчке юнәлешләре турындагы карашлар.10

1.2. Сүзләрнең мәгънәсе киңәю.12

Икенче бүлек

Татар әдәби телендә яңа сүзләрнең ясалышы.19

2.1. Кушымчалау ысулы белән ясалган сүзләр.21

2.2. Синтаксик юл белән ясалган сүзләр.28

2.3. Парлы сүзләр.29

2.4. Кушма сүзләр.31

2.5. Тезмә сүзләр.32

2.6. Кыскартылма сүзләр.32

2.7. Конверсия юлы белән ясалган сүзләр.34

2.8. Калькалаштыру юлы белән ясалган сүзләр.35

Өченче бүлек

Татар әдәби телендә гомумкулланылыштагы сүзләрнең терминлашуы.45

3.1. Гади сөйләм лексикасының әдәби телгә йогынтысы.46

3.2. Искергән hәм сирәк кулланылыштагы сүзләрнең активлашуы.46

3.3. Окказиональ сүзләр.50

Дүртенче бүлек

Мәктәптә татар теле дәресләрендә яңа сүзләрнең ясалышын өйрәнү методикасы.54

4.1. Татар теле дәресләрендә яңа сүзләрнең ясалыш алымнары.58

4.2. Ана теле дәресләрендә яңа сүзләрне өйрәнү буенча эш төрләре.63

Йомгак.67

Файдаланылган әдәбият исемлеге.69

Кыскартылмалар исемлеге.76

Кушымта.77


Введение

Хәзерге татар әдәби теле күп миллионлы татар халкының аңлашу, аралашу чарасы булып хезмәт итә. Бу тел Татарстан территориясендә яшәүче халыклар арасында гына түгел, бәлки илебезнең башка күп өлкәләрендә, шул исәптән Башкортстанда да киң таралыш алган.

Тел гомумилеге – милләтне сыйфатлый торган иң зур курсәткечләрнең берсе. Культураның милли формасын билгеләүдә тел иң әhәмиятле урынны тота. Татар халкының рухи hәм культура ягыннан үсешен милли телдән башка күз алдына китерү мөмкин түгел.

Тел – кешеләргә бер-берсе белән аралышырга, фикер алышырга hәм үзара аңлашуга ирешергә ярдәм итә торган чара, корал. Фикерләү белән турыдан-туры бәйләнештә булганлыктан, тел сүзләр hәм җөмләләр ярдәмендә фикерләү эшенең нәтиҗәләрен, кешенең танып белү буенча уңышларын төрки hәм беркетә, шулай итеп, кешелек җәмгыятендә фикер алышу мөмкинлеген тудыра.

Тел, культура формасы буларак, шуңа ярашлы рәвештә өзлексез үзгәреп, яңарып, камилләнеп тора. Иҗтимагый тормышта булган яңалыклар, фәнни ачышлар телгә зур йогынты ясыйлар.

Әдәбият hәм фән турыдан-туры тел аша гына гәүдәләнергә мөмкин. Бу бик табигый, чөнки кешеләрнең уй-фикерләре, hәртөрле рухи эшчәнлеге бары сүз hәм җөмләләр белән генә тормышка ашырыла. Культураның музыка, сынлы сәнгать, скульптура, архитектура кебек тармакларына килгәндә исә, телнең функциясе бераз башкарачак, ләкин бу өлкәләр дә телдән аерым яши алмыйлар, чөнки культураның бу тармакларына караган фикерләр, юнәлешләр, теоретик hәм тарихи мәгълүмат шулай ук тел ярдәмендә генә чагылдырылырга hәм буыннан-буынга күчәргә мөмкин.

Үзенең иҗатчысы булган халыкның тарихи үткән юлын өйрәнгәндә, тел иң ышанычлы hәм бай чыганыклардан санала. Язма истәлекләр, археология материаллары җитәрлек булмаганда, күп кенә тарихи вакыйгалар, халыклар арасындагы мөнәсәбәтләр тел фактларыннан чыгып билгеләнә.

Кешелек тормышында телнең бәя биреп бетергесез әhәмиятле хезмәт башкаруы аның аңлаешлы, төзек булуын таләп итә.Телнең, сүзлек хәзинәсе, грамматик төзелеше дөрес принциплар нигезендә үскән очракта гына милли тел чәчәк атарга, халыкның күп төрле ихтыяҗларын уңышлы башкарырга мөмкин. Тел чараларыннан дөрес hәм оста файдалану, яшь буынны моңа өйрәтү өчен, беренче нәүбәттә, аның үсеш законнарын, нормаларын бик яхшы hәм тирән үзләштерергә кирәк.

Лексикология тел белеменең башка тармаклары белән тыгыз мөнәсәбәттә тора. Беренчедән, ул фонетика белән бәйләнгән, чөнки сүзләр авазлардан торалар, икенчедән, ул грамматика белән бәйләнгән. Сүзләр, грамматика карамагына кергәч кенә, аңлашу, аралашу функциясе башкарырлык булып формалашалар. Лексикология аеруча лексикография белән нык бәйләнештә тора. Телдәге сүзләрне барлап, системага салып, төрле сүзлекләр төзү эшенә лексикология турыдан-туры ярдәм итә. Лексикографиягә караган теоретик мәсьәләләрне чишүдә лексикологиянең, әhәмияте бик зур. Лексикология, семасиология hәм этимология белән дә нык бәйләнгән. Семасиология – сүзләрнең мәгънәви үзгәрешен, ә этимология аларның, беренчел (борынгы, тарихи) мәгънәсен тикшерә.

Телнең сүзлек хәзинәсе кинәт кенә барлыкка килмәгән, ул җәмгыятьнең, тарихи үсеше процессында әкренләп тулыланган, баеган. Шуңа күрә телнең, сүзлек составын хәзерге тормышыннан чыгып та, тарихи планда да өйрәнелә. Сүзлек составын язма хатирәләр нигезендә өйрәнү, тикшерү эшен тарихи (диахроник) лексикология башкарса, бүгенге татар әдәби телнең сүзлек составын хәзерге (синхроник) лексикология тикшерә.

Хәзерге татар теленең лексикасын бай hәм киң, әтрафлы сүзләр системасы, аларның мәгънәләре тәшкил итә. Аның лексик байлыгы зур үсеш алган дип саналган телләрдән берничек тә калышмый. Анда төрле структураларга hәм стильләргә караган йөзләрчә мең сүзләр бар.

Татар теленең лексик байлыгы да, башка телләрдәге кебек ук, киңәт кенә барлыкка килмәгән. Анда акрынлап яңа сүзләр барлыкка килгән, яшәп килгән сүзләрнең мәгънәләре киңәйгән. Бу процесс халыкның сәяси, икътисади hәм мәдәни тормышы белән бәйле рәвештә барган. Татар телендә бигрәк тә XX йөзнең башларында hәм урталарында бик күп сүзләр барлыкка килә: субүләр, күпбуын, азчылык, узаң, алдынгы h.б.

Иҗтимагый күренеш буларак тел җәмгыятътәге сәяси, икътисади, мәдәни hәм башка үзгәрешләрдән читтә кала алмый. Татар милли әдәби теле үсешендә дә галимнәр ил тормышындагы төрле зур борылышларга нисбәтле биш чорны аерып күрсәтәләр. Аларның соңгысы – үзгәртеп кору чоры [24, 4]. 1985 елда башланып киткән зур вакыйгалар – совет режимының җимерелүе, җәмгыятънең, сәяси, икътисади hәм рухи нигезләрен үзгәртеп кору, Башкортстан Республикасының яңа дәүләт – хокукый статус алуы, халыкның милли үзаңы уяну, чит илләр белән бәйләнешләр киңәю – әдәби телебездә, бигрәк тә аның сүзлек составында, турыдан-туры чагылыш тапты. Аерым алганда, җәмгыятътәге кискен үзгәрешләр белән бәйле яңа төшенчәләрне атау өчен татар теленең, үз җирлегендә күп кенә яңа сүзләр ясалды; совет чорында пассив сүзлеккә күчкән кайбер сүзләр, аеруча гарәп-фарсы алынмалары актив кулланылышка кайтты; шул ук вакытта рус теле аша интернациональ сүзләр керде.

Шуңа күрә бу хезмәт Башкортстан Республикасының вакытлы матбугатыннан җыелган материаллар нигезендә язылды. Алар түбәндәге газета-журналлардан алынды: «Кызыл Таң» – Уфада татар телендә чыга торган республика иҗтимагый-сәяси hәм мәдәни газета. Оештыручылары – Башкортстан Республикасы Дәүләт җыелышы – Корылтай, Министр кабинеты. «Өмет» – Уфада 1991 елның июленнән чыга торган иҗтимагый сәяси яшьләр газетасы. Оештыручылары БР Матбугат hәм массакүләм мәгълүмат министрылыгы, БР Яшьләр сәясәте буенча дәүләт комитеты. «Тулпар» – Республика яшьләренең әдәби – нәфис, иҗтимагый-сәяси журналы. Оештыручысы – Башкортстан Республикасы Яшьләр сәясәте буенча дәүләт комитеты. «Башкортостан уқытыусыһы» – Башкортстан Республикасыньң Халык мәгарифе министрлыгы оештырган айлык фәнни-педагогик һәм методик журнал. Милли мәктәпләрдә татар телен укытуга карата материаллар татар телендә басыла.

Шул ук вакытта Башкортстанда татар телендә чыга торган шәhәр, район газеталары киң файдаланылды. Алар: «Буздяк яңалыклары» (Буздәк), «Юлдаш» (Дүртөйле), «Чишмә» (Чишмә).

Үзгәрешләр әдәби телнең барлык функциональ стильләрендә дә чагылыш тапты. 1992 елда кабул ителгән «Татарстан Республикасы халыкларының телләре турында» Закон нигезендә татар телен дәүләт теле буларак рәсми даирәдә куллануны канунлаштыру – эш кәгазьләре стиле, гомум һәм махсус белем бирү системасының барлык баскычларында, шул исәптән вузларда ана телендә укытуны гамәлгә кертү, бу уку йортлары өчен татарча дәреслекләр hәм гыйльми хезмәтләр язу – фәнни-техник стиль үсешенә уңай йогынты ясадылар (шул ук хәл Башкортстанда да – «Башкортстан Республикасы халыкларының телләре турында» Закон 1999 елның 15 февралендә кабул ителде). Телебездә Октябрь революциясенә кадәр югары үсешкә ирешкән, әмма соңыннан кулланылыштан чыккан дини культ стиле дә, ислам диненең яңарышына бәйле рәвештә, функциональ стильләр системасында яңадан үз урынын ала [38, 3].

Шулай да рус теленә дә хас булганча, «хәзерге әдәби тел үсешенең төп тенденцияләре публицистик стильдә туа һәм аныклана» [22, 46], чөнки башка стильләргә караганда «газета теленә неологизмнар hәм чит тел сүзләре җиңелрәк үтеп керә», яңа яки актуальләшкән сүзләр башка матбугат битләрендә теркәлә [38, 32]. Шуңа да тәкъдим ителгән квалификацион чыгарылыш эшендә яңа чор татар әдәби теле лексикасындыгы үзгәрешләр Башкортстандагы татар матбугаты материаллары буенча, нигездә, публицистика стиле мисалында өйрәнелә.

Телебездәге үзгәрешләргә галимнәр һәм җәмәгатьчелек тә битараф түгел. Аерым матбугат органнары туган тел мәсьәләләренә багышлап махсус кушымталар да ачтылар. Татарстандагы «Ватаным Татарстан» газетасының «Әллүки», «Мәдәни җомга» атналыгындагы «Туган тел», «Татарстан» журналының «Хиссияте миллия», «Мәгариф» журналындагы ТР Министрлар Кабинетының Телләр турындагы Законны гамәлгә ашыру комитеты кушымталары чыгып торса; Башкортстанда чыккан «Өмет» газетасының «Мәгърифәт», «Чаткылар», «Кызыл таң» газетасының битләрендә, «Тулпар» журналының аерым булекләрендә һ.б. галимнәребез телгә карата сак булырга, чит тел сүзләрен кулланганда чама хисен югалтмаска кирәкләген искәртеп, аерым сүзләрне кулланудагы хаталарны күрсәтеп чыгышлар ясап торалар. Бу уңайдан, аеруча, Ф.А.Ганиев, Ф.Г.Гарипова, М.З.Зәкиев, Ө.Г.Кәримуллин, Н.В.Максимов, И.М.Низамов, Г.Ф.Саттаров, Ф.С.Сафиуллина, В.Х.Хаков, М.Б.Хәйруллин, Ф.А.Юсупов, С.Ш.Поварисов, Р.Г.Сибәгатов мәкаләләре игътибарга лаеклы. Үзгәртеп кору чоры әдәби теле үсешенең аерым аспектларына караган фәнни хезмәтләр дә күренә башлады. Шундыйлардан М.Б.Хәйруллинның яңа халыкара сүзләр, терминнар, гомумән, телдәге яңарыш мәсьәләләренә багышланган [Хәйруллин 1995, 1996, 1998, 2000 һ.б.] И.М.Низамовның яңа иҗтимагый терминнар, гомумән, культурасы турында [Низамов 1990, 1996, 1998], Р.А.Юсуповның яңа чорда әдәби телнең үсү-баю чыганыкларын барлаган [Юсупов 1993,1998], Г.Ф.Саттаровның иҗтимагый тормыштагы яңарышның татар топонимиясенә йогынтысы мәсьәләләрен яктырткан [Саттаров 1998], Ф.С.Сафиуллинның лексикадагы үзгәрешләрнең төрле юнәлешләрен ачыклауга багышланган [Сафиуллина, 1997,1998,1999], С.Ш.Поварисованың сүз һәм сәнгатьле сөйләмне яктырткан [Поварисов 1997], Ә.С.Зинина һәм Ә.Ш. Йосыповларның яңадан активлашкан сүзләр турында [Зинина 1991; Йосыпова 1997,1998] хезмәтләрен һ.б. күрсәтергә мөмкин.

80-90 нчы еллар матбугатында иҗтимагый-сәяси терминология кулланудагы үзенчәлекләр чагылыш таба [Гарифуллин, 1998], Г.С.Сабирова, Р.Х.Мөхиярова тарафыннан «Хәзерге татар әдәби телендә яңа сүзләр hәм яңа мәгънәләр», «XX гасырның, 80-90 нчы елларында татар әдәби теле лексикасының үсеше» дигән кандидатлык диссертацияләре якланды [Сабирова, 1999; Мөхиярова, 1999].

Күрсәтелгән хезмәтләр яңа чор татар әдәби теле лексикасын өйрәнүгә зур өлеш кертсәләр дә, бу өлкәдә әле галимнәрнең игьтибарыннан читтә калган мөһим мәсьәләләр шактый: 1) соңгы чорда барлыкка килгән лексемалар арасында телнең үз җирлегендә, үз ресурслары белән ясалган сүзләр һәм калькалар, алынмалар аерып махсус тикшерелмәгән; 2) сүзләренең кулланылыш даирәләре, стильләре үзгәрү исәбенә баюы, элек чит ил яки үткән тормыш реалияләре атамалары буларак кына кулланылган сүзләренең үз җирлегебезгә карата актуальләшүе мәсьәләләре игътибардан читтә кала килә. Болар барысы да тикшерү объектының актуальлеген дәлилли.

Әйтелгәннәрдән чыгып, квалификацион чыгарылыш эшендә татар әдәби теле лексикасының төп үсеш-үзгәреш тенденцияләрен өйрәнү максаты куелды. Максатка ирешү юлында түбәндәге бурычлар хәл ителде:

– өйрәнелгән чорда Башкортстанның районнарында һәм Уфада татар телендә чыккан газета-журналлар лексикасындагы үсеш-үзгәрешләрне чагылдырган берәмлекләрнең картотекасын туплап системалаштыру;

– тупланган лексик материалны, татар теле лексикасындаыгы үзгәрешләрен билгеләү өчен, «Татар теле аңлатмалы сүзлеге» [ТТАС,I – 1977; II том – 1979; III том – 1981] белән чагыштырып чыгу;

лексикасының татар теленең үз ресурслары җирлегендә үсеш юнәлешләрен билгеләү, яңа сүзләр һәм мәгънәләрне, чикләнгән кулланылыштан киң кулланылышка күчкән берәмлекләргә лексик -семантик анализ ясау; Квалификацион чыгарылыш эшенең практик әhәмияте тупланган материал hәм ясалган нәтиҗәләр урта hәм югары уку йортлары студентлары өчен файдалы булыр.

Тикшерү материалы булып, нигездә, Башкортстан Республикасында соңгы елларда чыккан, газета-журналларда шулай ук район газеталарында басылган текстлар хезмәт итте.

Лексикадагы үзгәрешләр билгеләгәндә, нигез критерий итеп татар теленең, 1977, 1979, 1981 елларда чыккан өч томлык аңлатмалы сүзлеге (ТТАС) алынды.

Хезмәтнең, методологик нигезен татар әдәби теле үсешен өйрәнү өлкәсендә тел белемендә тупланган бай тәҗрибә тәшкил итә. Яңа чор лексикасын тикшергәндә, без куренекле галимнәребездән Ш.А.Рамазановның әдәби телнең төрле мәсьәләләренә караган [Рамазанов 1945; 1954], М.З.Зәкиевның татар әдәби теле үсешен гомум закончылаклары яктырткан [Зәкиев,1965, 1967, 1972, 1976, 1991, 1997], В.Х.Хаковның әдәби телебезнең тарихы hәм аның аерым чорларындагы үсеш-үзгәрешләренә багышланган [Хаков, 1961, 1965, 1971, 1981], Ф.А.Ганиевның лексикада төп үсеш юлларын билгеләгән [Ганиев, 1976, 1995], Р.А.Юсуповның икетеллелек шартларында татар әдәби теле үсеш тенденцияләрен, алынма сүзләргә мөнәсәбәт мәсьәләләрен ачыклаучы [Юсупов, 1980, 1993, 1998], шулай ук Г.Х.Әхәтов [Әхәтов, 1995] hәм Ф.С.Сафиуллиналарның [Сафиуллина, 1992, 1994, 1999] лексикология, Ф.А.Ганиевның сүз ясалышы [Ганиев, 1973, 1974, 1975, 1982, 1995, 1998, 2005], Э.М.Ахунҗанов [Ахунзянов, 1968] рус алынмалары, Ф.С.Фасеевның [Фасеев, 1969] терминология, М.Б.Хәйруллинның [Хәйруллин, 2000], интернациональ сүзләр, Э.Ф.Ишбердинның [Ишбердин, 1989], И.С.Насиповның [Насипов, 2009, 2013] h.бның фәнни хезмәтләренә таяндык.

Квалификацион чыгарылыш эше татар әдәби теле лексикасының телнең үз ресурслары исәбенә үсүенә багышланган өч бүлектән, йомгак өлешеннән, кулланылган әдәбияттан, шартлы кыскартылмалар исемлегеннән hәм кушымтадан тора.


Выдержка из текста работы

ТӨП ӨЛЕШ

БЕРЕНЧЕ БҮЛЕК

ТӨБӘК МАТБУГАТЫНДА ТАТАР ӘДӘБИ ТЕЛЕ ЛЕКСИКАСЫНЫҢ ЭЧКЕ МӨМКИНЛЕКЛӘР ИСӘБЕНӘ ҮСЕШЕ

1.1. Әдәби тел лексикасының эчке юнәлешләре турындагы карашлар

«Лексика барыннан да элек эчке ресурслар, телдә инде булган сүзләр белән бертуктаусыз баюы, сүз ясалуы исәбенә үсә» [11, 132]. ХХ йөзнең соңгы елларында татар теле лексикасының үсеше дә, нигездә, шушы юл белән бара. Дөрес, әлегә тел белемендә телне эчке (үз) hәм тышкы ресурслары төгәл генә аныкланып бетмәгән. Әйтик, Н.А.Баскаков эчке ресурслар төшенчәсенә калькалаштыру, иске сүзләрнең мәгънәсен үзгәртү, кушма hәм кыскартылма сүзләр ясауны кертә [9, 192]. Төрки әдәби телләрнең үсеш үзенчәлекләренә багышланган коллектив хезмәттә диалекталь hәм профессиональ-hөнәри лексиканы файдалану, яңа синонимик рәтләр барлыкка килү, сүз мәгънәсенең аерымлануы, сүзнең төрле фонетик вариантларын куллану, ясагыч морфемаларның мәгънәләре киңәю, яңа тип фразеологизмнар барлыкка килү совет чорында төрки телләренең үз мөмкинлеге исәбенә үсү юллары буларак санала [8, 88].

Кайбер хезмәтләрдә боларга яңа төшенчә атамаларын ирекле тәрҗемә итү, кайбер сүзләрнең актив кулланылыштан төшеп калулары да өстәлә. Хәзерге үзбәк теле лексикасы буенча язылган докторлык диссертациясендә Э.Бегматов сүзлек составының үз җирлегендә үсешенең ун төрле юлын күрсәтә: 1) үз (төрки) сүзләренең мәгънәсе үзгәрү, 2) морфологик hәм синтаксик юл белән яңа сүзләр ясау, 3) кайбер борынгы алынмаларның яңа мәгънәдә активлашуы, 4) төрки hәм алынма сүзләрне кушып, яңа сүзләр ясау, 5) диалекталь сүзләрнең гомумкулланылышка күчүе, 6) алынма нигезләрдән яңа сүзләр ясау, 7) калькалаштыру, 8) сүзнең куллану сферасы hәм функциясе киңәю, 9) төрле типтагы ялгызлык исемнәр ясалу, 10) яңа төр фразеологизмнар, канатлы сүзләр hәм тәгъбирләр барлыкка килү [10, 57]. Татар тел гыйлемендә лексиканың эчке hәм тышкы ресурслар нигезендә үсеше әлегә махсус аерып өйрәнелмәгән. Дөрес, Ш.А.Рамазанов, Ф.С.Фасеев хезмәтләрендә бу мәсьәләнен аерым аспектлары чагылыш таба. В.Х.Хаков татар әдәби теленең совет чорында үсешенә багышланган хезмәтендә 20-30 елларда татар теле лексикасының үз җирлегендә халык сөйләм теленнән сүзләр алу, сүзләрнең яңа мәгънәләре барлыкка килү, функциональ стильләрнең лексик яктан баюы (шул исәптән диалектизмнар хисабына) кебек юллар белән актив үсүен билгели [66, 42-47]. Р.А.Юсупов яңа төшенчәләрне белдерү өчен, беренче чиратта, милли телнең үз хәзинәсенә нигезләнеп сүз ясау (гамәлдәге сүзләрнең яңа, өстәмә мәгънә алуы, морфологик hәм синтаксик юллар, шулай ук калькалаштыру hәм ярымкалькалаштыру ысулы белән лексик чаралар барлыкка китерү) мөмкинлекләре файдаланырга тиешлеген билгели [69, 7]. Ф.А.Ганиев хезмәтләрендә, шул исәптән татар теленең яңа академик грамматикасында, хәзерге татар теле лексикасы үсеше түбәндәге дүрт юл белән бара дип күрсәтелә: 1) телнең үз чаралары нигезендә яңа сүзләр ясалу, 2) сүзләрнең мәгьнәсе киңәю, 3) башка телләрдән сүзләр алу, 4) диалект hәм сөйләшләрдән сүзләр алу [15, 18, 191-196], [19, 19]. Бу юлларның чит телләрдән сүзләр алудан башка өчесе лексиканың үз җирлегендә үсүенә карый.


Заключение

Үзгәртеп кору елларыннан башланып киткән милли үзаңның көчәюе татар теленең үз җирлегендә үсү процессын тизләтте. Бу үзгәрешләр түбәндәге юнәлешләрдә барды:

1. 90 нчы еллардан татар теленең үз байлыклары нигезендә йөзләрчә яңа сүзләр барлыкка килде. Ул сүзләрнең бер өлеше җәмгыятьтәге үсеш-үзгәрешләргә бәйле рәвештә туган яңа төшенчәләрнең атамасы буларак, күпчелеге исә телдәге рус-европа алынмаларын алыштыру максатында ясалды.

2. Яңа сүзләр ясауда татар теле өчен хас барлык сүзьясалыш ысуллары да катнаша. Теркәлгән неологизмнарның зур өлеше морфологик юл белән кушымчалар ялгап ясалган исемнәр. Иң продуктив сүз ясагыч кушымчалар булып -чы/-че (нәкышче, көйче.), -лык/-лек (кәсәбәчелек, эшкуарлык.), -даш/-дәш/-таш/-тәш (төркемдәш, рәистәш.), -ман/-мән (көярмән, сөярмән.), -ыш/-еш (түнтәрелеш, йөгенеш.), -ар/-р (әйдәр, буйсыныр.), -ма/-мә (раслама, нигезләмә), -ым/-ем (кертем.), -к (санак) кушымчалары белән ясалган неологизмнар тора. Калькалаштырып ясалган сүзләрне исәпләмәгәндә, кушымчалау ысулы белән телнең үз җирлегендә башка сүз төркеменә караган берәмлекләр ясалмый диярлек.

3. Телне «татарчалаштыру» тенденциясе йогынтысында бик күп рус алынмалары татар теленең грамматик законнары hәм сүзьясалыш калыплары буенча калькалаштырылды. Бүген матбутатта калькаларның барлык төрләре дә файдаланыла.

4. Кайбер гомумхалык сүзләре тормыштагы үзгәрешләргә бәйле иҗтимагый-сәяси терминнарга әйләнде (борылыш, торгынлык, тотрыксызлык).

5. 90 нчы еллардан татар әдәби теле лексикасының үз мөмкинлекләре исәбенә үсешендәге мөhим омтылышларының берсе буларак, совет чорында рус алынмалары тарафыннан пассив лексикага кысрыкланган бер катлам архаизм hәм тарихи сүзләрнең яңадан активлашуын күрсәтергә кирәк (абунәче, баскын.).

Татар теле җирлегендә ясалган окказиональ сүзләрне күп куллану – соңгы еллар төбәк татар матбугаты лексикасы өчен иң характерлы үзенчәлекләрнең берсе. Бу сүзләр арасында әдәби телдә урын алырдай, әhәмияткә лаеклылары да очрый (җәйлек өй, үзебезчәлек.).

Гомумән, 90 нчы еллардан алып татар теле лексикасы үз җирлегендә төрле юллар белән үсеш-үзгәреш кичерә hәм бу процесс төбәк матбугат теле мисалында ачык күренә.


Список литературы

1. Абдуллина Р.С. Стилистика hәм сөйләм культурасы мәсьәләләре. – Яр-Чаллы, 1997. –128 б.

2. Абдуллина Ф.А. Актив кулланышка кергән кайбер алынмалар // Мәгариф. – Казан, 2001. – №2. – 14-15 б.

3. Абдуллина Ф.А. Үзгәртеп кору чорында әдәби телнең рус hәм Көнбатыш Европа телләреннән кергән сүзләр исәбенә баюы // Сүз сәнгате. – Уфа: БДУ нәшр., 2002. – 32-34 б.

4. Абдуллина Ф.А. Лексика современного татарского языка: тендеции развития. – Уфа: Изд-во БГПУ, 2007. – 112 с.

5. Ахметьянов Р.Г. Общая лексика материальной культуры народов Среднего Поволжья. – М.: Наука, 1989. – 200 с.

+ еще 66 источников


Тема: «Развитие лексики татарского литературного языка на основе собственных ресурсов в региональной печати»
Раздел: Литература и лингвистика
Тип: ВКР
Страниц: 90
Цена: 2800 руб.
Нужна похожая работа?
Закажите авторскую работу по вашему заданию.
  • Цены ниже рыночных
  • Удобный личный кабинет
  • Необходимый уровень антиплагиата
  • Прямое общение с исполнителем вашей работы
  • Бесплатные доработки и консультации
  • Минимальные сроки выполнения

Мы уже помогли 24535 студентам

Средний балл наших работ

  • 4.89 из 5
Узнайте стоимость
написания вашей работы
Похожие материалы
  • Дипломная работа:

    Педагогические условия приобщения дошкольников к активной музыкальной деятельности на основе обучения пению

    60 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ….…. 3
    ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ПРИОБЩЕНИЯ ДОШКОЛЬНИКОВ К АКТИВНОЙ МУЗЫКАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ НА ОСНОВЕ ОБУЧЕНИЯ ПЕНИЮ….….7
    1.1. Приобщение дошкольников к музыкальной деятельности как психолого-педагогическая проблема… ….….….…7
    1.2. Особенности организации активной музыкальной деятельности дошкольников на основе обучения пению в ДОО.….….….13
    Выводы по первой главе….21
    ГЛАВА II. ОПЫТНО-ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬНАЯ РАБОТА ПО ПРИОБЩЕНИЯ ДОШКОЛЬНИКОВ К АКТИВНОЙ МУЗЫКАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ НА ОСНОВЕ ОБУЧЕНИЯ ПЕНИЮ…23
    2.1. Педагогические условия приобщения дошкольников к активной музыкальной деятельности на основе обучения пению в ДОО…. 23
    2.2. Анализ результатов педагогического эксперимента….42
    Выводы по второй главе….48
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ…50
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ…52
  • Дипломная работа:

    Изучение истории татарского языка в школе

    98 страниц(ы) 

    Введение….….3
    Основная часть
    Глава I. Исторические связи татарского языка с древними тюркскими языками
    1.1. Этапы формирования татарского народа и татарского языка.6
    1.2. Исторические связи татарского языка с древними тюркскими языками VI–XI веков. ….18
    1.3. Сравнительный анализ лексических параллелей древнетюркских памятников письменности и современного татарского языка.31
    1.4. Изучение этнических корней татарского народа.35
    Глава II. Теоретические и практические основы изучения истории татарского языка в школе
    2.1. Особенности изучения истории родного языка в школе….50
    2.2. Методы и приемы изучения истории татарского языка.56
    2.4. Методы и приемы изучения истории языка на уроках татарской литературы.70
    2.3. Виды заданий по изучению истории татарского языка в школе.76
    Заключение….90
    Список использованной литературы….….93
  • Курсовая работа:

    Разработка элективного курса для учащихся старших классов, изучающих итальянский язык на основе трактата У. Эко «Искусство и красота в средневековой эстетике»

    24 страниц(ы) 

    Введение 3
    1 Теоретические аспекты разработки элективного курса 5
    1.1 Понятие и сущность элективного курса 5
    1.2 Роль элективного курса в изучении иностранного языка 8
    2 Разработка элективного курса по итальянскому языку 13
    2.1 Характеристика элективного курса для учащихся старших классов, изучающих итальянский язык на основе трактата У. Эко «Искусство и красота в средневековой эстетике» 13
    2.2 Содержание элективного курса по трактату Умберто Эко «Искусство и красота в средневековой эстетике» 18
    Заключение 22
    Список литературы 24
  • ВКР:

    Исторические связи татарского языка с древними тюркскими языками

    99 страниц(ы) 

    Введение….….3
    Основная часть
    1. Исторические связи татарского языка с древними тюркскими языками
    1.1. Этапы формирования татарского народа и татарского языка.6
    1.2. Исторические связи татарского языка с древними тюркскими языками VI-XI веков. ….18
    1.3. Сравнительный анализ лексических параллелей древнетюркских памятников письменности и современного татарского языка.31
    1.4. Изучение этнических корней татарского народа.35
    2. Теоретические и практические основы изучения истории татарского языка в школе
    2.1. Особенности изучения истории родного языка в школе….50
    2.2. Методы и приемы изучения истории татарского языка.56
    2.4. Методы и приемы изучения истории языка на уроках татарской литературы.70
    2.3. Виды заданий по изучению истории татарского языка в школе.76
    Заключение….90
    Список использованной литературы….….93
  • ВКР:

    Татарское языкознание и роль кафедры татарской и чувашской филологии в его развитии

    139 страниц(ы) 

    Введение….
    1. Татарское языкознание и роль кафедры татарской и чувашской филологии в его развитии
    1.1. О татарском языкознании как отрасли науки…
    1.2. Краткая история создания и развития кафедры татарской и чувашской филологии….
    2. Научно-педагогическая деятельность профессора И.С. Насипова
    2.1. Краткая биография, учебно-педагогическая и управленческая деятельность И.С. Насипова …
    2.2. Научно-методическая деятельность И.С. Насипова ….….
    2.2.1. Научно-исследовательская деятельность профессора И.С. Насипова в области татарской диалектологии….
    2.2.2. Научно-исследовательская деятельность И.С. Насипова в области лингвистической контактологии….
    2.2.3. Монографические исследования И.С. Насипова…
    2.2.4. Учебно-методические работы И.С. Насипова…
    2.2.5. Список научных трудов и научно-методических публикаций И.С. Насипова по годам издания…
    3. Научно-педагогическая деятельность доцента Г.З. Габбасовой
    3.1. Краткая биография и учебно-педагогическая деятельность Г.З. Габбасовой…
    3.2.1. Научно-исследовательеская деятельность Г.З. Габбасовой….
    3.2.2. Научно-методическая деятельность Г.З. Габбасовой…
    3.3. Список научных и научно-методических публикаций Г.З. Габбасовой…
    Заключение….
    Список литературы….
  • ВКР:

    Роль преподавателей стерлитамакского филиала башгу в развитии татарского языкознания

    139 страниц(ы) 

    Введение….3
    1. Татарское языкознание и роль кафедры татарской и чувашской филологии в его развитии
    1.1. О татарском языкознании как отрасли науки….5
    1.2. Краткая история создания и развития кафедры татарской и чувашской филологии….8
    2. Научно-педагогическая деятельность профессора И.С. Насипова
    2.1. Краткая биография, учебно-педагогическая и управленческая деятельность И.С. Насипова ….35
    2.2. Научно-методическая деятельность И.С. Насипова ….….44
    2.2.1. Научно-исследовательская деятельность профессора И.С. Насипова в области татарской диалектологии….47
    2.2.2. Научно-исследовательская деятельность
    И.С. Насипова в области лингвистической контактологии….53
    2.2.3. Монографические исследования И.С. Насипова…59
    2.2.4. Учебно-методические работы И.С. Насипова…67
    2.2.5. Список научных трудов и научно-методических публикаций И.С. Насипова по годам издания….69
    3. Научно-педагогическая деятельность доцента Г.З. Габбасовой
    3.1. Краткая биография и учебно-педагогическая деятельность Г.З. Габбасовой…102
    3.2.1. Научно-исследовательская деятельность Г.З. Габбасовой….103
    3.2.2. Научно-методическая деятельность Г.З. Габбасовой….110
    3.3. Список научных и научно-методических публикаций Г.З. Габбасовой…117
    Заключение….125
    Список использованной литературы….129

Не нашли, что искали?

Воспользуйтесь поиском по базе из более чем 40000 работ

Наши услуги
Дипломная на заказ

Дипломная работа

от 8000 руб.

срок: от 6 дней

Курсовая на заказ

Курсовая работа

от 1500 руб.

срок: от 3 дней

Отчет по практике на заказ

Отчет по практике

от 1500 руб.

срок: от 2 дней

Контрольная работа на заказ

Контрольная работа

от 100 руб.

срок: от 1 дня

Реферат на заказ

Реферат

от 700 руб.

срок: от 1 дня

Другие работы автора
  • Отчет по практике:

    Отчет по научно-педагогической практике

    23 страниц(ы) 

    1.График выполнения научно-исследовательской работы магистранта
    2.Статья на тему: «Қобыланды батыр» жырындағы Құртқа сұлудың бейнесі
    3.Статья на тему: «Қобыланды батыр» эпосындағы Тайбурыл аттың көрінісі
    4. Статья на тему: «Қобыланды батыр» эпосындағы тұрмыс-салт жырларының көрінісі
    5.Список используемых источников по теме диссертационной работы
    6. Планы семинарских занятий
  • Дипломная работа:

    Формирование культуроведческой компетенции школьников в процессе музыкально-краеведческой деятельности

    130 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ИССЛЕДОВАНИЯ ФОРМИРОВАНИЯ КУЛЬТУРОВЕДЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНЦИИ ШКОЛЬНИКОВ 9
    1.1. Понятие «культуроведческой компетенции» в педагогической науке 9
    1.2. Формирование культуроведческой компетенции школьников и музыкальный фольклор: особенности взаимодействия 21
    Выводы по первой главе 36
    ГЛАВА II. МУЗЫКАЛЬНО-КРАЕВЕДЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ В ПРАКТИКЕ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ УЧЕБНЫХ ЗАВЕДЕНИЙ КАК ОСНОВА ФОРМИРОВАНИЯ КУЛЬТУРОВЕДЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНЦИИ ШКОЛЬНИКОВ 39
    2.1. Сущность музыкально-краеведческой деятельности 39
    2.2. Особенности организации музыкально-краеведческой деятельности в школе 53
    Выводы по второй главе 66
    ГЛАВА III. ФОРМИРОВАНИЕ КУЛЬТУРОВЕДЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНЦИИ ШКОЛЬНИКОВ В ПРАКТИКЕ СОВРЕМЕННОЙ ШКОЛЫ 68
    3.1. Педагогические условия формирования культуроведческой компетенции школьников в современной школе: теория и опыт 68
    3.2. Эксперимент и его результаты 81
    Выводы по третьей главе 115
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 117
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 121
  • Курсовая работа:

    Орхон-енисей язмаларында саннарныҢ кулланылышы

    27 страниц(ы) 

    КЕРЕШ.3
    ТӨП ӨЛЕШ
    БҮЛЕК I. Төрки телләрдә сүз төркеме буларак саннарның тарихи үсеше
    1.1. Сүз төркеме буларак сан.
    1.2. Сан төркемчәләренең тарихи үсеше.
    БҮЛЕК II. Орхон-енисей язмаларында саннар кулланылышының үзенчәлекләре (татар теле беләнчагыштырма яссылыкта).
    ЙОМГАК.
    КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ.
  • ВКР:

    Реализация интегрированного обучения английскому языку в общеобразовательных учреждениях как способ формирования языковой личности

    88 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ПРОЦЕССА ИНТЕГРИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ
    1.1 Понятия интеграции, интегративного подхода и межпредметных связей . 6
    1.2 История процесса интегрированного обучения 11
    ВЫВОДЫ ПО ГЛАВЕ I 16
    ГЛАВА II. СОДЕРЖАНИЕ И МЕТОДИКА ИНТЕГРИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ АНГЛИЙСКОМУ ЯЗЫКУ
    2.1 Положительные аспекты интегрированного обучения 17
    2.2 Формирование языковой личности как цель процесса обучения английскому языку 22
    2.3 Структура интегрированного обучения 27
    ВЫВОДЫ ПО ГЛАВЕ II 34
    ГЛАВА III. ЭЛЕКТИВНЫЙ КУРС КАК СПОСОБ РЕАЛИЗАЦИИ ИНТЕГРИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ АНГЛИЙСКОМУ ЯЗЫКУ
    3.1 Методические рекомендации к организации элективного курса в рамках интегрированного обучения 36
    3.2 Технология интегрированного обучения английскому языку 39
    3.2.1 Связь английского языка с историей, культурой и географией 40
    3.2.2 Связь английского языка с информатикой, математикой, физикой 43
    3.2.3 Связь английского языка с литературой и театральным творчеством . 45
    3.2.4 Связь английского языка с музыкой и физической культурой 47
    3.2.5 Связь английского языка с биологией и экологией 49
    ВЫВОДЫ ПО ГЛАВЕ III 51
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 53
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 56
    ПРИЛОЖЕНИЕ 1 63
  • Дипломная работа:

    Разработка учебно-методического комплекса по дисциплине «проектирование интерьера

    101 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 4
    Глава 1. Теоретические основы проектирования интерьера 6
    1.1. Основы проектирования интерьера 6
    1.2. Особенности оформления интерьеров 13
    1.3. Вocприятиe фoрм при прoeктирoвании интeрьeра пoмeщeний 21
    Глава 2. Разработка учебно-методического комплекса по дисциплине «Проектирование интерьера» 24
    2.1. Структура учебно-методического комплекса дисциплины 24
    2.2. Рабочая программа дисциплины «Проектирование интерьера» 27
    2.3. Рабочая программа «Компьютерное проектирование интерьера» 35
    2.4. Этапы создания проекта интерьера 44
    Глава III. Мeтoдичecкиe рeкoмeндации пo прoeктирoванию интeрьeра 54
    3.1 План практического занятия «Прoeктирoваниe интeрьeра» 54
    3.2. План-кoнcпeкт урoка «Организация пространства. Архитектурное проектирование и дизайн интерьера» 57
    3.3. Работа над проектом «Оформление интерьера учебного помещения художественно-графического факультета БГПУ им. М.Акмуллы.» 67
    ЗАКЛЮЧEНИE 72
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 74
    ПРИЛОЖЕНИЯ 77
  • Отчет по практике:

    О прохождении производственной практики менеджмента ООО М.видео

    79 страниц(ы) 

    Введение…. .4
    1. Характеристика объекта практики… .6
    1.1 Организационно-правовая характеристика организации….6
    1.2 История М.видео… 7
    1.3 Тип розничной торговой организации… .8
    1.4 Товарная специализация организации…. .9
    1.5 Состав учредительных документов….9
    1.6 Перечень основных нормативных правовых актов, регулирующих деятельность в сфере торгового обслуживания населения… 11
    1.7 Организационная структура организации… ….18
    2. Управление маркетингом торговой организации…21
    2.1 Внешняя среда организации… ….21
    2.2 Основные конкуренты М.видео ….… ….25
    2.3 Конкурентные преимущества….25
    2.4 Товарная (ассортиментная) политика розничного торгового предприятия…. .30
    2.5 Ценовая политика…34
    3. Стратегическое управление торговой организацией.…36
    3.1Миссия… ….36
    3.2Стратегия. ….36
    4. Коммерческая деятельность организации….….37
    4.1 Выбор поставщиков….….37
    4.2 Виды и формы договоров, заключаемых торговой организацией, основное содержание коммерческих условий, предусмотренных договорами….38
    5. Логистика товародвижения….56
    5.1 Служба логистики на предприятии торговли, ее задачи и функции….…56
    5.2 Управление потоковыми процессами в организации. Система хранения и складской обработки…57
    5.3 Выбор вида транспорта; сравнительные логистические характеристики видов транспортировок….….59
    6. Управление персоналом. ….…61
    6.1 Характеристика персонала организации….61
    6.2 Организация и принципы подбора и расстановки кадров….….62
    6.3 Подготовка, использование и повышение квалификации персонала, организация оценки и аттестации персонала….…63
    6.4 Система оплаты и стимулирования труда в организации….….64
    Заключение….…66
    Приложение 1 ….….….67
  • ВКР:

    Методика создания и применения сайта учителя информатики

    50 страниц(ы) 

    Введение 1
    Глава 1. Теоретические особенности создания web сайтов 5
    1.1 Внедрение информационных технологий в педагогическую деятельность 5
    1.2 Обзор популярных web-технологий 10
    1.3 Педагогический дизайн и предметный сайт 12
    Глава 2. Создание сайта учителя информатики 28
    2.1 Разработка сайта 28
    2.2 Применение сайта 43
    Заключение 47
    Список литературы 49

  • Отчет по практике:

    Обеспечение расчетного срока службы тепломеханического оборудования при эксплуатации электростанции

    38 страниц(ы) 

    1 Принципиальная тепловая схема, характеристики и техническое описание ТЭЦ_5
    1.1 Принципиальная тепловая схема ТЭЦ _5
    2 Условия работы и требования, предъявляемые к паровой турбине при эксплуатации и ремонте_7
    2.1 Условия работы и требования, предъявляемые к паровой турбине при эксплуатации _7
    2.1.1 Предельные параметры турбины_12
    2.2 Требования, предъявляемые при ремонте турбоустановки_13
    3 Алгоритм теплового расчета турбоустановки_15
    3.1 Оценка диаметров ступеней_15
    4 Техническое описание установки ПН-400-26-7-III_18
    4.1 Устройство и работа подогревателя_18
    4.2 Основные требования к изготовлению и контролю элементов конструкции ПН-400-26-7-III (ПНД-4)_23
    4.2.1 Общие требования_23
    4.2.2 Корпус_24
    4.2.3 Днище_24
    4.2.4 Фланцы_24
    4.2.5 Штуцера, укрепляющие кольца_24
    4.2.6 Общие требования к контролю элементов_25
    4.2.7 Гидравлическое испытание на прочность_25
    4.3 Требования при регистрации установки ПН-400-26-7-III (ПНД-4) в Ростехнадзоре_26
    4.4 Разрешение на ввод в эксплуатацию ПН-400-26-7-III (ПНД-4)_27
    4.5 Требования к персоналу_28
    4.6 Требования при проведении ремонта и консервации_28
    4.7 Причины ухудшения работы ПН-400-26-7-III и способы их устранения_30
    4.8 Алгоритм прочностного расчета установки ПН-400-26-7-III_30
    4.8.1 Расчет толщины стенки обечайки корпуса подогревателя_30
    4.8.2 Расчет толщины стенки днища корпуса_31
    4.8.3 Расчет толщины стенки обечайки водяной камеры_31
    4.8.4 Расчет толщины стенки днища водяной камеры_32
    4.8.5 Расчет шпилек крепления корпуса с водяной камерой_32
    4.8.6 Расчет толщины фланцев корпуса и водяной камеры_33
    4.8.7 Расчет толщины трубной доски_34
    4.8.8 Расчет укрепления отверстий в корпусах подогревателей_35
    4.8.9 Расчет двухстороннего укрепления отверстий в корпусе подогревателя_36
    4.8.10 Расчет двухстороннего укрепления отверстий в обечайке водяной камеры подогревателя_36
    4.9 Алгоритм гидравлического расчета установки ПН-400-26-7-III_37
    4.10 Обеспечение установленного срока эксплуатации ПН-400-26-7-III_38
    5 Патентная проработка по регенеративным подогревателям низкого давления_38
  • Дипломная работа:

    Изучение полиморфизма генов регуляции клеточного цикла p21 и сdk2 в норме и при онкопатологии

    82 страниц(ы) 

    СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ И УСЛОВНЫХ ОБОЗНАЧЕНИЙ….5
    ВВЕДЕНИЕ….….6
    ГЛАВА 1. ГЕНЕТИЧЕСКИЙ КОНТРОЛЬ РЕГУЛЯЦИИ КЛЕТОЧНОГО ЦИКЛА (обзор научной литературы)….….….8
    1.1. Структура и локализация генов р21, CDK2 и АТМ….…12
    1.1.1. Структура и локализация гена р21….….12
    1.1.2. Структура и локализация гена СDK2….….13
    1.1.3. Структура и локализация гена АТМ….….13
    1.2. Полиморфизм генов р21, CDK2 и АТМ….….13
    1.3. Структура и функции белков р21, СDK2 и ATM….….15
    1.3.1. Структура и функции белка p21….15
    1.3.2. Структура и функции белка СDK2…19
    1.3.3. Структура и функции белка АТМ….….20
    ГЛАВА 2. МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ ИССЛЕДОВАНИЯ….24
    2.1. Материалы исследования….….….24
    2.2. Методы исследования….….…24
    2.2.1. Генетические методы. Семейный анализ….…24
    2.2.2. Молекулярные методы…26
    2.2.2.1. Выделение ДНК методом фенольно-хлороформной экстракции…26
    2.2.2.2. Полимеразная цепная реакция (ПЦР).….…27
    2.2.2.3. Электрофорез в полиакриламидном геле….….…28
    2.2.2.4. ПДРФ-анализ…29
    2.2.3.Статистическая обработка полученных результатов…30
    2.2.4. Методы моделирования белков с использованием компьютерных технологий….32
    ГЛАВА 3. РЕЗУЛЬТАТЫ И ОБСУЖДЕНИЕ….….….33
    3.1. Анализ соответствия распределений частот генотипов и аллелей в исследованных выборках закону Харди-Вайнберга….33
    3.2. Сравнительный анализ генетической структуры исследуемых групп….38
    3.2.1. Анализ распределения частот генотипов и аллелей полиморфного варианта гена р21 (rs1801270,C/A) у здоровых индивидов и в группе с онкопатологией….38
    3.2.2. Анализ распределения частот генотипов и аллелей полиморфного варианта гена CDK2 (rs3087335,А/С) у здоровых индивидов и в группе с онкопатологией….39
    3.2.3. Анализ распределения частот генотипов и аллелей полиморфного варианта гена АТМ (rs1801516, G/A) у здоровых индивидов и в группе с онкопатологией….40
    3.3. Анализ сочетаний генотипов полиморфных локусов генов р21 (rs1801270), СDK2 (rs3087335), ATM (rs1801516) и исследование роли межгенных взаимодействий у здоровых индивидов и больных с онкопатологией….41
    3.3.1. Анализ распределения частот сочетаний генотипов изученных генов у здоровых индивидов и больных c онкопатологией…41
    3.3.2. Исследование роли межгенных взаимодействий в формировании предрасположенности к онкозаболеваниям…46
    3.4. Генеалогический анализ…49
    3.5. Моделирование структуры изученных белков с использованием компьютерных технологий….51
    ГЛАВА 4. МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИ ПО ИСПОЛЬЗОВАНИЮ МАТЕРИАЛА В ШКОЛЬНОМ КУРСЕ БИОЛОГИИ….….53
    4.1. Роль биологии в системе школьного образования….53
    4.2. Использование содержания дипломной работы в программе по биологии для изучения в школе…54
    4.3. Конспект урока по биологии в 10 классе на тему: «Жизненный цикл клетки. Митоз. Амитоз» ….59
    4.4. Использование логико-смыслового моделирования в образовательном процессе….66
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ….….70
    ВЫВОДЫ….….71
    СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ….….72
    ПРИЛОЖЕНИЕ….79
  • Дипломная работа:

    Развитие певческих навыков у детей старшего дошкольного возраста

    78 страниц(ы) 

    Введение 3
    ГЛАВА 1. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ПЕВЧЕСКИХ НАВЫКОВ ДЕТЕЙ СТАРШЕГО ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА 9
    1.1 Певческие навыки: понятие и их основные виды 9
    1.2 Музыкально-дидактические игры как средства развития певческих навыков 20
    Выводы по 1 главе 27
    ГЛАВА 2. ОПЫТНО-ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬНАЯ РАБОТА ПО РАЗВИТИЮ ПЕВЧЕСКИХ НАВЫКОВ ДЕТЕЙ СТАРШЕГО ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА СРЕДСТВАМИ МУЗЫКАЛЬНО-ДИДАКТИЧЕСКИХ ИГР
    2.1 Описание этапов и методик исследования певческих навыков детей старшего дошкольного возраста 29
    2.2 Технология развития певческих навыков у детей дошкольного возраста средствами музыкально-дидактических 39
    2.3 Сравнительная характеристика результатов опытно-экспериментальной работы по развитию певческих навыков у детей старшего дошкольного возраста 48
    Выводы по 2 главе 63
    Заключение 65
    Литература 66
    Приложение 1 74
    Приложение 2 75
    Приложение 3 76
    Приложение 4 77