У нас можно недорого заказать курсовую, контрольную, реферат или диплом

«Татар дөнья тел картинасында ут концепты» - ВКР
- 70 страниц(ы)
Содержание
Введение
Выдержка из текста работы
Заключение
Список литературы

Автор: navip
Содержание
КЕРЕШ _ 3-6
Бүлек I
ЛИНГВОКУЛЬТУРОЛОГИЯНЕҢ ТӨП ТӨШЕНЧӘЛӘРЕ
1.1 Лингвокультурологиядә “дөнья тел картинасы” төшенчәсе_ 7-12
1.2 Лингвокультурологиядә «концепт» төшенчәсе_ 12-18
1.3 Беренче бүлек буенча нәтиҗәләр_ 18-19
Бүлек II
“УТ” ТӨШЕНЧӘСЕН БЕЛДЕРҮЧЕ ЛЕКСИК БЕРӘМЛЕКЛӘР
2.1 Борынгы төрки телердә ут «огонь» төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр _ 20-29
2.2 Татар телендә ут “огонь” сүзенең концептосферасы _ 30-50
2.3 “Ут” концептының лексик-семантик кыры _ 50-59
ЙОМГАКЛАУ _ 60-63
КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ _ 64-66
КУШЫМТА_ 67-69
Введение
Соңгы елларда тел һәм мәдәният арасында булган мөнәсәбәтләрне фәнни өйрәнү актуальләште. Бу мәсьәлә галимнәрне XX гасыр башында кызыксындырды, һәм, нәтиҗә буларак, лингвокультурология дип аталган фән үсеп чыкты. Нигездә, бу фән теге яки бу мәдәният вәкилләренә генә хас тел берәмлекләренең милли семантикасын өйрәнә.
Җәмгыятебездә һәм дөнья күләмендә, яңа икътисади һәм технологик процесслар белән бәйле рәвештә “глобальләшү” һәм аның уңай һәм тискәре яклары турында күп бәхәсләр алып барыла. Билгеле ки, ул яшәешебезнең барлык өлкәсендә дә чагылыш таба.
Үз - үзен һәм урынын саклап калу юлында төрле илләрнең һәм халыкларның озак еллар дәвамында формалашкан менталитетына искиткеч зур вазифа йөкләнә. Тел мәдәният белән тыгыз бәйләнештә тора: телдә билгеле бер этник төркем вәкилләренә хас булган чынбарлык сыйфатлары чагылыш таба [Җәмалетдинов, 2006:3]
Соңгы берничә ел дәвамында русларга хас булган милли мәдәни үзенчәлекләрне чагылдырган, бу телнең этномәдәният лексикасын өйрәнүгә багышланган бик күп фәнни-гамәли хезмәтләр дөнья күрде. Безнең фикеребезчә, бигрәк тә Н.Д.Арутюнова,Т.В.Булыгина, В.И.Карасик, О.А.Карнилов, Д.С.Лихачев, О.Н.Селиверстров, Ю.С.Степанов һәм башкаларның хезмәтләре игътибарга лаек. Шулай ук адыгей, балкар, башкорт, татар телләре материалында эшләүче лингвистларны атап үтәргә кирәк: З.Х.Бижева, Р.М.Вәлиева, А.И.Гиляева, З.М.Раемгужина, Р.Х.Хәйруллина, Р.Р.Җамалитдинова.
ХХI гасырда телне аралашу һәм танып-белү чарасы итеп кенә түгел, ә милләт өчен мәдәни “код” буларак өйрәнүче юнәлеш барлыкка килде. Лингвокультурологиянең күз уңында һәрчак кеше – аның белемнәре, үз үзен тотыш нормалары тора.
Лингвокультурология фәне фонында телнең төрле специфик аспектлары ике яссылыкта өйрәнелергә мөмкин:
1) гомум теоретик яссылык (Н.Д.Арутюнова, С.А.Аскольдов, А.П.Бабушкин, Ю.С.Степанов);
2) шәхси яссылык-конкрет тикшеренүләр, яисә төрле тел һәм мәдәният өчен хас булган ачкыч концептларны һәм лексика үзенчәлекләрен өйрәнү (З.Х.Бижева, Р.Р.Җәмалетдинова, Р.Х.Хәйруллина).
Рус тел белеме фәнендә мондый тикшеренүләр популяр. Ләкин татар тел белемендә бу юнәлеш яңа үсеш ала.
“Ут” концепты татар лингвокультурологиясендә махсус өйрәнү объекты булып тормады. Шуңа да әйтеп узган өлкәдә татар халкы өчен ачкыч концепты булып торган “ут” төшенчәсен анализлау хезмәтнең актуальлеге белән бәйләнгән.
Бу эш татар телендә ут “огонь” сүзенең концептосферасын тәшкил иткән лексик һәм фразеологик берәмлекләрне өйрәнүгә багышлана.
Бүгенге көндә тел һәм культураның үзара мөнәсәбәт проблемалары белән кызыксыну арта. Татар теле - ул борынгы һәм һәр яклап үсеш алган төрки телләрнең берсе. Ул мул сүзлек хәзинәсенә ия. Стилистик яктан бай тел.
Бүгенге чорда тел берәмлекләрен аерым концептосфераларга берләштереп концепт рәвешендә өйрәнү актуаль мәсьәләләрнең берсе булып китте. Безнең хезмәтнең актуальлелеге шуның белән билгеләнә. Концепт мәсьәләсе лингвокультурология проблемасы белән дә тыгыз мөнәсәбәттә тора. Чөнки концептны тикшерү үзәгендә кеше үзе һәм аның мәдәнияте тора. Лингвокультурология тикшеренүләрендә күп кенә милли, этник мәсьәләләр концептосферага бәйләнгән. Ләкин татар тел белеменең монографик эшләре күп булса да баребер әлеге юнәлештә күп кенә тикшерелмәгән сораулар бар. Шуларны тикшерер өчен мин бу эшне алдым.
Тикшерү объекты булып борынгы һәм хәзерге татар телендә ут төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр булды.
Эшнең төп максаты борынгы төрки телләрдә һәм татар телендә ут сүзен чагыштырып тикшерү.
Бу максатка ярашлы без үз алдыбызга түбәндәге бурычларны алдык
-борынгы төрки телләрдә ут төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләрне комплекслы тикшерү.
- хәзерге татар телендә ут сүзенең концептосферасын системалаштыру.
- ут концептының универсаль һәм специфик билгеләрен татар лингвокультурасында билгеләү.
- язучылар иҗатында тикшерәсе концептның кулланылышын карау, күзәтү.
- ут концептының башка концептлар белән бәйләнештә булуын тикшерү.
- изучить системно-языковые и культурно-фоновые составляющие концепта «Ут» в татарской языковой картине мира;
Диплом эшенең методологик нигезен Н.Д.Арутюнова, С.А.Аскольдов, В. Фон.Гумбольдт, Ю.С.Степанов, В.И.Карасик, Э. Сепир, Д.С.Лихачев, В.А.Маслова, Н.У.Халиуллина, Ф.С.Сафиуллина, Л.М.Васильев, Р.Р.Җамалетдинов хезмәтләре тәшкил итте.
Бу теманы өйрәнү ни өчен кирәк? Беренчедән, “ут” концепты аерым бер төшенчә буларак лингвокультрология комплексында тикшерелмәгән. Икенчедән, борынгы һәм хәзерге төрки телләрдә “ут” төшенчәсенең лексик берәмлекләре фонетик яктан каралмаган.
Тикшеренү эше буенча кулланылган материаллар булып төрки телләрнең чагыштырма-тарихи грамматикасы, татар теленең аңлатмалы, фразеологик сүзлекләре торды.
Тикшеренү алымнары: системалаштыру, комплекслы тикшерү, фактик материалларны җыеп аны классификацияләү һәм чагыштырма типологик метод .
Диплом эше керештән, төп өлештән, йомгактан, әдәбият исемлегеннән тора. Төп өлеш ике бүлектән тора. Беренче бүлектә лингвокультурологиянең төп төшенчәләрен өйрәнү мәсьәләсе карала. Икенче бүлектә борынгы төрки телләрдә ут «огонь» төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр һәм татар телендә ут “огонь” сүзенең концептосферасы тикшерелә. Йомгакта диплом эшенең нәтиҗәләре китерелә. “Концепт” төшенчәсе татар телендә махсус рәвештә өйрәнелмәсә дә, аны махсус проект рәвешендә көчле укучыларга класстан тыш эш итеп бирү рәвешендә кушымта буларак тәкъдим ителә.
Выдержка из текста работы
Бүлек I
ЛИНГВОКУЛЬТУРОЛОГИЯНЕҢ ТӨП ТӨШЕНЧӘЛӘРЕ
1.1 Лингвокултурологиядә “дөнья тел картинасы” төшенчәсе
ХХ гасырның 50 нче елларыннан башлап дөнья картинасын өйрәнү антропология фәненең төп юнәлешләреннән берсенә әверелде. Дөнья картинасы яисә дөнья күренеше1 концепциясен антропологиядә Р.Редфильд күтәреп чыкты. Ул дөнья күренешен түбәндәгечә билгели: дөнья күренеше – теге яки бу халыкка хас булган әйләнә-тирә дөнья, җәмгыять әгъзаларының үзләре, үз гамәлләре, дөньяда үз активлыклары турындагы күзаллаулары ул.
“Дөнья картинасы” термины ХХ гасыр философлары, логиклары тарафыннан бик киң кулланылды. Гомумфәлсәфи мәгънәдә дөнья күренеше – дөнья турындагы белемнәр җыелмасы, кеше ия булган предметлы эчтәлек җыелмасы ул. Дөнья күренеше – дөньяның тарих белән билгеләнгән тулаем образы [Җамалетдинов, 2006:7]. Әмма соңгы берничә дистә ел эчендә бу фәлсәфи билгеләмә берникадәр үзгә ориентация алды.
Н.Д.Арутюнова билгеләгәнчә, телгә алынган күчеш иҗтимагый дөнья моделенең вакыйга-вакыт аспектында үзгәрүе белән бәйле. “Мир предстал не как вещевой склад, на полках которого лежат рассортированные по классам предметы и признаки, а как совокупность фактов», - дип яза ул. [Арутюнова, 2000:56].
Дөнья картинасы дигән тарихи билгеләмә кешенең “homo sapiens” тибына әверелүе белән барлыкка килгән. Ул(картина) иҗтимагый үзаң һәм танып-белү эшчәнлеген үз эченә ала. Кеше тирә-як чынбарлыкны “картина” формасында кабул итә. Һәм бу картина эчендә барлык предметлар һәм күренешләр (шул исәптән кеше үзе дә) үзара бәйләнгән. Димәк, дөнья картинасы объектив чынбарлык турында булган информацияне структур системага салуда бер ысул булып тора. Кешенең дөнья турында яшәеш барышында тупланган белемнәре
_
1Р.Р.Җәмалетдинов “Тел һәм мәдәният: Татар лингвокультурологиясе нигезләре”
хезмәтендә дөнья картинасы төшенчәсен дөнья күренеше дип атый.
аның аңында дөнья картинасы буларак яши дидек, шунлыктан ул кешенең чынбарлыкка мөнәсәбәтен билгели, үз-үзен тоту рәвешенә, кыйммәтләр системасы, социаль яктан билгеләнгән императивлар һәм тыюлар урнашуга, кешенең субъективлыгын төшенү ысулларына йогынты ясый.
Төрле социопсихологик берәмлекнең – нация, этнос, нинди дә булса социаль я профессиональ төркем, хәтта аерым бер шәхеснең дөнья картинасын сурәтләргә яисә реконструкцияләргә мөмкин.
Төрле тарихи этапларда дөнья турында мәгълүмат төрлечә булган. Шуңа күрә төрле чорда дөнья картиналары бер берсеннән эчтәлекләре буенча да аерылып тора. Мәсәлән, борынгы төрки кабиләләрнең дөнья картинасы хәзерге чор татарлар дөнья картинасына тәңгәл килми. Әмма шул ук вакытта бөтен халыклар өчен дә универсаль булган дөнья картинасын аерып чыгарырга мөмкин.
“Дөнья картинасы” терминын беренче булып “Логико-философский трактат” (1958) дип аталган хезмәтендә Людвиг Вингенштейн тәкъдим иткән.
Л.Вингенштейнның фәлсәфә һәм логика фәннәренә караган хезмәтләрендә тел хәрәкәт буларак өйрәнелә. Бу галим уйлавынча,фикерләү- билгеләр белән эш итү ул. Л.Вингенштейн “билгегә аның кулланылышы яшәеш бирә” дигән идеяне алга сөрә. Шунлыктан билге мәгънәсе нинди дә булса тел кагыйдәләренә буйсынып килә яки хәрәкәт, фикерләү структурасы һәм сурәтләнгән ситуация арасындагы бәйләнеш ролен уйный. Димәк, кеше никадәр телне яхшырак белә икән, дөньяны да шулкадәр яхшы беләчәк.
Заключение
Лексикология фәне чагыштырмача яшь тармаклардан саналса да (тел гыйлеме бүлекләренең иң соңгыларннан булып ХХ гасыр башларында тәмам формалашып җитә), аның кеше, җәмгыять тормышында гаять әһәмиятле урын биләве антик чорда ук фәлсәфәчеләр тарафыннан сүзгә, аның мәгънәсенә игътибар булдыруга китерә. Соңрак сүзнең нәфислегенә, сурәт ясау мөмкинлегенә игътибар бирелә башлый, чит халыклар белән аралашу кысалары киңәю, сүзлекләр төзү ихтыяҗын китереп чыгара. Шул рәвешле лексикология фәненең аерым юнәлешләре, күпкә алдан барлыкка килеп, әлеге фәнгә нигез салалар.
Беренче чиратта, лексикология фәне кысаларында, сүз мәгънәсе, аның типлары, сүзлек составының катламнары, сүзләрнең килеп чыгышы, кулланылыш үзенчәлекләре, телнең лексик составы баю, тулылану юллары тикшерелә. Телнең сүзлек байлыгы даими рәвештә тулыланып, үсеш-үзгәреш кичереп яши. Лингвистика фәненең бер генә тармагы да лексикология кебек җәмгыять тәэсиренә тиз бирешеп, үзгәрешкә дучар ителми. Сүзнең фонетик тышчасы, төзелеше үзгәрү гасырлар дәвамында бара торган гамәлләрдән санала, ә сүзлек составы исә унбиш-егерме ел эчендә шактый үзгәрергә мөмкин. Бу, беренче чиратта, телгә җәмгыять, иҗтимагый-сәяси, мәдәни тормыш тәэсире белән аңлатыла. Халык яшәешендә булган һәрбер яңалык, иң беренчеләрдән булып, сүзлек составында чагылыш таба, аның алга таба үсеш юнәлешләрен билгели. Заман таләбе телнең сүзлек байлыгына да яңача караш таләп итә, аны өйрәнүнең яңа юлларын билгели.
Әйтүебезчә, соңгы елларда тел белеменең дөнья тел картинасы, концептлар дөньясы, концептосферага караган төшенчәгә бәйләп аңлату активлашып китте. Лексик берәмлекләрне шул формада интерпретацияләү тел күренешләренә системалы килүне аңлата. Тел белеме милләт, халык, җәмгыять, социаль тормыш белән тыгыз бәйләнештә. Бу бәйләнеш аерым сүзләрнең концептосферасын тикшергәндә бигрәк ачык күренә. Шуңа күрә бу чыгарылыш эшемне аерым концептка, аның дөнья тел картинасындагы урынын билгеләү мәсьәләсенә тукталдык. Ут концептын алып, аны төрле синтагматик, парадигматик мөнәсәбәтләрдә тикшердек.
Беренче бүлектә безнең тарафтан гомумтөрки мәсьәләләре күтәрелде. Икенче бүлектә “Ут” сүзенең мәгънәсе, семантик оясы тикшерелде.
Борынгы төрки телләрдә “ут” төшенчәсен белдергән лексик берәмлекләрне тикшерүдән соң шундый нәтиҗәгә килергә була. Фонетик яктан сүзләр төрле телләрдә төрлечә әйтелә һәм языла, ут сүзенең мәгънәдәш сүзләре бик күп. Бу сүзләрнең күбесе әлеге вакытта да төрки телләрдә кулланыла. Аларның охшаш һәм аермалы яклары да бар.
Ә ут концепты хәзерге татар телендә күп мәгънә белдергән олы тарихи юл үтеп үзенә зур күләмдә белем җыючы концепт булып тора. Бу расланды:
1)“ут” сүзенең лексема күплеге. Хәзерге татар телендә дүрт сүз төркеме бүлеп чыгарырга була: исем, сыйфат, фигыль, аваз ияртемнәре.
2)“ут” лексемасының синоним һәм мәгънәдәш сүзләре: янгын, учак, ялкын.шулай ук бу концептны сүз төзелеше ягыннан үзгәртеп кулланыла торган лексемалар: уткойрык, утын.
3)“ут” семасы төрле концептосфераларга керә табигать белән, фәлсәфи яктан, халык тормыш-көнкүреше белән бәйле.
Татар халкы шактый авыр тарихи юл узган. Шуңа күрә аның лингвомәдәният үзенчәлекләрен, менталитетын ачу – катлаулы гамәл. Бу мәсьәләне хәл итүне аларның асылын ачып бирә алучы төп концептларны билгеләүдән башка күз алдына китереп булмый.
Дөнья тел картинасы этносның дөньяны үзенчәлекле итеп күрүен күз аңында тота. Дөнья тел картинасы берәмлекләр номенклатурасы белән генә түгел, ә күбесенчә аларның барлыкка килү һәм кулланылу очраклары нигезендә төзелә. Дөнья күренешен милли күзлектән чыгып тикшерү тел вәкилләре аңында үзенчәлекле концептлар булуы һәм аларның кулланылуы турында мәгълүмат алырга мөмкинлек бирә.
Хәзерге лингвистикада концепт – катлаулы һәм күп аспектлы төзелмә. Ул билгеле бер мәдәният өчен әһәмиятле була, шул тел вәкилләренең аңында чагылыш таба һәм чынбарлыкның бер өлкәсендә нинди дә булса бер формада кулланыла.
Концептуаль анализ – идеяләр өлкәсенә тел күренешләре аша керү юлын ачыклау ул. Татар теленең лексик һәм фразеологик берәмлекләрен лингвокультурологик анализлау, номинатив берәмлекләрне социомәдәният җирлегендә тикшерү тел структурасы турында сөйләргә мөмкинлек бирә.
Фәнни әдәбият исбатлаганча, теләсә кайсы этносның мәдәниятен өйрәнү киң кырлы “кеше” төшенчәсеннән башка хәл итү мөмкин түгел. Бу уңайдан татар лингвомәдәнияте үзенчәлекләрен, менталитетын ачыклауда ачыклауда түбәндәге аспектлар аеруча мөһим:
- Кешенең көнкүреш шартлары (яшәү урыны, туклану ризыклары һ.б)
- Кешенең эчке дөньясы (рухи дөньясы, хис-тойгы, кичерешләре)
- Халык тарихы белән тыгыз бәйләнештә торган йола һәм бәйрәмнәр.
Татар халкының дөнья турындагы күзаллауларның татар дөнья тел картинасында ничек гәүдәләнүен ачыклау барышында, без мәҗүси ышанулар калдыклы һәм меңьеллык ислам традицияләре белән очраштык. Бөтен дөньяга таралган ислам дине һәр кешенең тормышына үтеп кергән һәм, әлбәттә, халыкның яшәү рәвешен үзгәрткән.
Һәр тел шул телдә сөйләшүче халык тарихын саклый. Борынгы тамырлар тел формалашкан чорда халык өчен нинди предметлар, күренешләр, эш-гамәлләр аеруча мөһим булганын күрсәтәләр. Телдә тормышның теге яки бу өлкәсе чагылыш таба. Яки тел билгеле бер тәҗрибә һәм кичерешләр чыганагын күрсәтә.
Тел чынбарлыкны чагылдырып кына калмый, ул аны аңлата да. Мәдәният турындагы мәгълүмат тел номинацияләре структурасында чагылыш таба, чөнки мәдәниятне кешенең дөньяга карашын чагылдырган дөнья тел күренешеннән башка аерып карап булмый. Шуңа күрә концептларны тасвирлау мәдәниятне төшенүдә иң нәтиҗәле чара булып тора.
Тикшеренү күрсәткәнчә, татар дөнья картинасы татар халкының дөньяны танып-белү экстролингвистик фактлар белән бәйле үзенчәлекләрне гәүдәләндерә. Экстолингвистик фактларга тарих, мәдәният, тоткан дин, милли традицияләр, кыйммәтләр системасы, фикерләү һәм аң стереотиплары керә.
Әлеге хезмәтебездә “ут” концепты анализланды. Бу концептның татар дөнья тел картинасында рухи тормышның үзенчәлекле үзәге булып торуы расланды.
Борынга турки телләрдә “ут”(огонь) төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр.
Хәзерге татар телендә “ут” (огонь) сүзенең концептосферасы.
Без “ут” концептын синонимнар, антонимнар парадигмасында һәм фразеологик берәмлекләре составын тикшердек.
“Ут” концептының синонимик оясын шактый күп сүзләр тәшкил итә: яну/яндыру, көю/көйдерү, кабыну/кабызу, кыздыру.
“Ут” компоненты кергән фразеологизмнар да “ут” концептының . булуын дәлилли.
Күрүебезчә, “ут” концепты татар лингвокултуралогисендә мөһим роль уйный. Аны комплекслы өйрәнү лингвистларның бурычы булып тора.
Список литературы
КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ
1. Арутюнова Н.Д. Типы языковых значений: Оценка. Событие. Факт. – М., 1988.
2. Аскольдов С.А. Концепт и слово // Русская словесность: антология. – М., 1997.
3. Ахунзянов Г.Х. Сопоставительное изучение национального своеобразия лексических значений (на материале русского и татарского языков). – Казань, 1963.
4. Әхмәтҗанов Р.Г. Татар теленең кыскача тарихи-этимологик сүзлеге. – Казан: Тат. кит. нәшр., 2001.
5. Бенвенист Э. Общая лингвистика. – М., 1974.
+ еще 40 источников
Тема: | «Татар дөнья тел картинасында ут концепты» | |
Раздел: | Литература и лингвистика | |
Тип: | ВКР | |
Страниц: | 70 | |
Цена: | 2600 руб. |
Закажите авторскую работу по вашему заданию.
- Цены ниже рыночных
- Удобный личный кабинет
- Необходимый уровень антиплагиата
- Прямое общение с исполнителем вашей работы
- Бесплатные доработки и консультации
- Минимальные сроки выполнения
Мы уже помогли 24535 студентам
Средний балл наших работ
- 4.89 из 5
написания вашей работы
-
ВКР:
Лингвокултурологический анализ фразеологических единиц с компонентом глаз в татарском языке
68 страниц(ы)
ЭЧТӘЛЕК
Кереш….3
Төп өлеш
Беренче бүлек.
“Күз” компоненты булган фразеологик берәмлекләргә лингвокультурологик анализ ясау үзенчәлекләре1.1. Дөнья тел күренеше һәм фразеология….8РазвернутьСвернуть
1.2. “Күз” компоненты булган фразеологик берәмлекләрдә дөнья тел күренешенең чагылышы.13
1.3. Татар телендә “күз” концепты….17
1.4. “Күз” компонентлы фразеологик берәмлекләрне төркемләү.25
Икенче бүлек.
Урта гомум белем бирү мәктәпләрендә фразеологик берәмлекләрне лингвокультурологик яссылыкта өйрәнү
2.1. Фразеологик берәмлекләрне өйрәнү методикасы.40
2.2. Фразеологик берәмлекләрне өйрәнү өчен күнегүләр системасы.42
2.3 Фразеологик берәмлекләрне үзләштерүне тикшерү алымнары.54
Йомгак.58
Файдаланылган әдәбият исемлеге.62
Кушымта. -
Дипломная работа:
Дөнья тел картинасының фрагменты буларак зооморф метафора
76 страниц(ы)
Кереш.3
Төп өлеш
1бүлек: Дөнья тел картинасының фрагменты буларак зооморф метафора.6
1.1.Метафора турында гомуми төшенчә.61.2. Зооморф метафораларның лексик-семантик үзенчәлекләре.12РазвернутьСвернуть
1.3. Татар дөнья тел картинасында зооморф метафора.17
2 бүлек: Зооморф метафораларның культурологик аспектта бирелеше.24
2.1. Татар һәм рус телләрендәге зооморф метафораларга чагыштырма анализ.24
2.2. Метафора ясалу процессына бәйле уртак семантик компонент.37
Йомгак.47
Библиография.49
Кушымта.54
-
ВКР:
Концепт “моң” в татарской языковой картине мира
65 страниц(ы)
ЭЧТӘЛЕК
КЕРЕШ 3
Төп өлеш 7
БҮЛЕК I 7
ТАТАР ТЕЛЕНДӘ «МОҢ» КОНЦЕПТЫН АЧЫКЛАУЧЫ ТЕЛ БЕРӘМЛЕКЛӘРЕ 7
1.1. Тел белемендә концепт төшенчәсе һәм аны өйрәнүдәге юнәлешләр 71.2. Татар телендә моң төшенчәсе 9РазвернутьСвернуть
1.3. Татар телендә «Моң» концептосферасының төзелеше 18
ИКЕНЧЕ БҮЛЕК 32
ТАТАР ТЕЛЕ ДӘРЕСЛӘРЕНДӘ “МОҢ” КОНЦЕПТЫН 32
ФАЙДАЛАНУ 32
2.1. Яңа басма татар теле дәреслекләре нигезендә “Моң” концептын белем чыганагы буларак куллану 32
2.2. “Моң” концепты ярдәмендә укучыларның грамматик күнекмәләрен үстерү 39
2.3. “Моң” концептын сүзләр бәйләнешен өйрәнгәндә кулланышка 47
кертү 47
ЙОМГАК 56
Файдаланылган әдәбият исемлеге 59
-
ВКР:
Хәзерге татар әдәби телендә ярдәмлек сүз төркемнәре
70 страниц(ы)
ЭЧТӘЛЕК
Кереш.3
1. Хәзерге татар әдәби телендә ярдәмлек
сүз төркемнәре.7
1.1. Теркәгечләр.7
1.2. Бәйлек һәм бәйлек сүзләр.111.3. Кисәкчәләр.14РазвернутьСвернуть
2. Көньяк Урал буе татар халык сөйләшләрендә ярдәмлек
сүз төркемнәре.17
2.1. Урта диалект сөйләшләре.17
2.1.1. Минзәлә сөйләше.18
2.1.2. Бөре сөйләше.22
2.1.3. Златоуст сөйләше.23
2.1.4. Тепекәй сөйләше.24
2.1.5. Учалы сөйләше.26
2.1.6. Бакалы керәшеннәре сөйләше.27
2.1.7. Турбаслы сөйләше.28
2.1.8. Кормантау сөйләше.28
2.2. Мишәр диалект сөйләшләре.29
2.2.1. Стәрлетамак сөйләше.30
2.2.2. Байкыбаш сөйләше.34
3. Урта мәктәптә ярдәмлек сүз төркемнәрен укыту методикасы
һәм күнегү үрнәкләре.36
3.1. Урта мәктәптә ярдәмлек сүз төркемнәрен
укыту методикасы.36
3.2 Урта мәктәптә ярдәмлек сүз төркемнәрен укыту
өчен күнегү үрнәкләре.45
Йомгак.53
Файдаланылган әдәбият исемлеге.55
-
Курсовая работа:
Татар дөнья тел картинасында кайгы эмоциональ концептының репрезентацияләнүе
33 страниц(ы)
Кереш.3
Беренче бүлек. Татар тел белемендә эмоциональ концетларның өйрүнелү торышы.
1.1. Концепт терминының лингвистика фәнендәге аңлатмалары.51.2. Татар лингвокультурологиясендә эмоциональ концептларны өйрәнү.9РазвернутьСвернуть
Икенче бүлек. Татар дөнья тел картинасында кайгы эмоциональ концептының репрезентацияләнүе.
2.1. Кайгы концептының сүзлекләрдә бирелеше.18
2.2. Татар халкының лирик җырларында, мәкальләрендә һәм фразеологик әйтелмәләрендә кайгы концептының чагылышы.20
Йомгак.26
Кулланылган әдәбият исемлеге.28
-
Курсовая работа:
Көньяк урал буе татар халык сөйләшләрендә бәйлек һәм бәйлек сүзләр
35 страниц(ы)
Кереш.3
1. Хәзерге татар әдәби телендә бәйлек һәм бәйлек сүзләр
2. Көньяк Урал буе татар халык сөйләшләрендәбәйлек һәм бәйлек сүзләр.17РазвернутьСвернуть
2.1. Урта диалект сөйләшләре. 17
2.1.1. Минзәлә сөйләше.18
2.1.2. Бөре сөйләше.21
2.1.3. Златоуст сөйләше.22
2.1.4. Тепекәй сөйләше.22
2.1.5. Учалы сөйләше.23
2.1.6.Түбән кама керәшеннәре сөйләше.24
2.1.7. Турбаслы сөйләше.25
2.2. Мишәр диалект сөйләшләре.25
2.2.1. Стәрлетамак сөйләше.26
2.2.2. Байкыбаш сөйләше.28
Йомгак.30
Файдаланылган әдәбият исемлеге.31
Не нашли, что искали?
Воспользуйтесь поиском по базе из более чем 40000 работ
Предыдущая работа
Тaтap теле һәм әдәбияты дәpеcләpендә укучылapның тәнкыйди фикеp үcешеСледующая работа
Татар мәкальләрендә аналитик иярченле кушма җөмләләр




-
Дипломная работа:
Интернет-среда как условие социализации в юношеском возрасте
83 страниц(ы)
ВВЕДЕНИЕ 4
ГЛАВА 1. ЛИЧНОСТЬ И СОВРЕМЕННАЯ ИНФОРМАЦИОННАЯ СРЕДА 8
1.1. Социализационное влияние новых информационных технологий 81.2. Интернет как условие интериоризации и экстериоризации 13РазвернутьСвернуть
ВЫВОД ПО ПЕРВОЙ ГЛАВЕ 17
ГЛАВА 2. ТРАНСФОРМАЦИЯ «Я» В ИНТЕРНЕТ-СРЕДЕ 19
2.1. Специфика формирования социальной компетентности средствами Интернет-среды в юношеском возрасте 19
3.2. Влияние киберпространства на самосознание в юношеском возрасте. 21 ВЫВОД ПО ВТОРОЙ ГЛАВЕ 26
ГЛАВА 3. ЭМПИРИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ВЛИЯНИЯ ИНТЕРНЕТ- СРЕДЫ НА ПРОЦЕССЫ СОЦИАЛИЗАЦИИ В ЮНОШЕСКОМ ВОЗРАСТЕ
. 27
3.1. Организация исследования, методы и методики 27
3.1.1. Организация исследования 27
3.1.2 Методы и методики исследования 28
3.2. РЕЗУЛЬТАТЫ ИССЛЕДОВАНИЯ СОЦИАЛИЗАЦИОННЫХ ПРОЦЕССОВ В ЮНОШЕСКОМ ВОЗРАСТЕ ПОД ВОЗДЕЙСТВИЕМ ИНТЕРНЕТ-СРЕДЫ 32
3.2.1. Результаты анкетированного опроса 32
3.2.2. Результаты исследования самоактуализации у испытуемых 34
3.2.3. Результаты исследования эмоционального интеллекта в группах испытуемых 45
3.2.4. Результаты исследования стратегий и моделей совладающего поведения у испытуемых 50
ЗАКЛЮЧЕНИЕ 57
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 59
Приложение 1 65
Анкета на определение интенсивности пользования Интернет-ресурсами . 65 Приложение 2 66
Опросник А.В. Лазукина «САМОАЛ» в адаптации Н.Ф. Калиной 66
Приложение 3 73
Тест «Эмоциональный интеллект» (EQ) Д. Гоулмана 73
Приложение 4 79
Стратегии преодоления, тест «SACS» С. Хобфолл 79
Приложение 5 83
Результаты анкетирования на интенсивность использования Интернет- ресурсов 83
-
Дипломная работа:
Взаимосвязь профессионального выгорания и особенностей ценностно-смысловой сферы сотрудников мчс
58 страниц(ы)
ВВЕДЕНИЕ 3
ГЛАВА 1. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ВЗАИМОСВЯЗИ ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ВЫГОРАНИЯ И ОСОБЕННОСТЕЙ ЦЕННОСТНО-СМЫСЛОВОЙ СФЕРЫ СОТРУДНИКОВ МЧС 71.1. Психологические особенности личности сотрудников МЧС 7РазвернутьСвернуть
1.2. Профессиональное выгорание у сотрудников МЧС 14
1.3. Особенности ценностно-смысловой сферы сотрудников МЧС 19
Выводы по главе 1 24
ГЛАВА 2. ЭМПИРИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ВЗАИМОСВЯЗИ ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ВЫГОРАНИЯ С ЦЕННОСТНО-СМЫСЛОВОЙ СФЕРОЙ СОТРУДНИКОВ МЧС 25
2.1. Организация и методы исследования 25
2.2. Анализ результатов исследования 26
Выводы по главе 2 32
ЗАКЛЮЧЕНИЕ 33
ЛИТЕРАТУРА 37
-
Дипломная работа:
Воспитание гибкости у обучающихся 7-8 лет на уроках физической культуры
40 страниц(ы)
ВВЕДЕНИЕ 3
ГЛАВА I. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРНЫХ ИСТОЧНИКОВ ПО ТЕМЕ 5
1.1 Урок физической культуры в начальной школе как основная форма физического воспитания обучающихся 51.2 Формы проявления гибкости 9РазвернутьСвернуть
1.3 Средства и методы воспитания гибкости 12
ВЫВОДЫ ПО ПЕРВОЙ ГЛАВЕ 19
ГЛАВА II. МЕТОДЫ И ОРГАНИЗАЦИЯ ИССЛЕДОВАНИЯ 21
2.1 . Методы исследования 21
2.2 Организация исследования 23
ГЛАВА III. РЕЗУЛЬТАТЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И ИХ ОБСУЖДЕНИЕ 25
3.1 Комплекс упражнений, направленный на воспитание гибкости у обучающихся 7-8 лет на уроках физической культуры 25
3.2 Результаты исследования 27
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННЫХ ИСТОЧНИКОВ 37 -
Дипломная работа:
Применение теории чисел к решению математических задач
88 страниц(ы)
Введение 3
Глава 1. ЦЕЛЫЕ ЧИСЛА 4
1.1. Простые и составные числа 5
1.2. Каноническое разложение натурального числа 91.3. НОД и НОК 10РазвернутьСвернуть
1.4. Количество делителей натурального числа 16
1.6. Факториал натурального числа 21
1.7. Деление с остатком 23
1.8. Алгоритм Евклида 25
Глава 2. СРАВНЕНИЯ 38
2.1. Задачи на деление чисел без остатка 39
2.2. Задачи на деление чисел с остатком 39
2.3. Общий признак делимости чисел 41
2.4. Малая теорема Ферма 41
Глава 3. РЕШЕНИЕ УРАВНЕНИЙ В ЦЕЛЫХ ЧИСЛАХ 61
3.1. Метод прямого перебора 61
3.2. Использование неравенств 61
3.3. Выделение целой части 61
3.4. Метод остатков 62
3.5. Метод «спуска» 62
3.6. Метод разложения на множители 64
3.7. Способ группировки 65
Заключение 86
Литература 87
-
Дипломная работа:
Совершенствование технических действий юношей 14-15 лет, занимающихся в секции греко-римской борьбы
45 страниц(ы)
ВВЕДЕНИЕ 3
ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ПОДГОТОВКИ СПОРТСМЕНОВ В БОРЬБЕ 6
1.1. Влияние соревновательных условий на структуру технических действий борцов 61.2. Основные педагогические методики в совершенствовании борцов техническим действиям 11РазвернутьСвернуть
1.3. Программирование специальной силовой подготовки борцов при совершенствовании их технического мастерства 14
ВЫВОД ПО ПЕРВОЙ ГЛАВЕ 21
ГЛАВА II. МЕТОДЫ И ОРГАНИЗАЦИЯ ИССЛЕДОВАНИЙ 22
2.1. Методы исследований 22
2.2. Организация исследований 24
ГЛАВА III. СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ТЕХНИЧЕСКОГО МАСТЕРСТВА БОРЦОВ ГРЕКО-РИМСКОГО СТИЛЯ 25
3.1. Организация экспериментальных исследований направленных на совершенствование технического мастерства борцов грекоримского стиля 25
3.2. Состав технических действий в греко-римской борьбе на современном этапе ее развития 32
3.3. Показатели совершенствования технического мастерства борцов греко-римского стиля в течение экспериментального периода подготовки 35
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 40
-
Дипломная работа:
Совершенствование системы наставничества в условиях цифровизации образования
98 страниц(ы)
Введение… 3
Глава 1. Теоретические основы совершенствования наставничества в условиях цифровизации образования…. 81.1 Ретроспективный анализ системы наставничества 8РазвернутьСвернуть
1.2 Современное состояние системы наставничества в российских вузах …. 23
1.3 Характеристика организации работы наставников в высшем учебном заведении в условиях цифровизации образования….….…. 33
Выводы по первой главе…. 49
Глава 2. Практические аспекты совершенствования наставничества в условиях цифровизации образования… 50
2.1 Реализация педагогических условий совершенствования наставничества в условиях цифровизации образования…. 50
2.2 Анализ результатов анкетирования студентов о деятельности наставников академических групп …. 73
2.3 Предложения по совершенствованию системы наставничества в образовательных учреждениях в условиях цифровизации образования 86
Выводы по второй главе…. 89
Заключение… 90
Список использованной литературы…. 91
Приложение….
-
Дипломная работа:
80 страниц(ы)
Введение….4
Глава 1. Теоретические основы исследования проблемы….7
Часть 1. Формы иносказательности….7
1.1. Понятие «иносказательность». Проблематика определения понятия «паремия»….71.1.1. Библиологическая трактовка иносказаний (притча в противопоставлении пословице и поговорке)….7РазвернутьСвернуть
1.1.2. Расширительное толкование термина «паремия»….9
1.2. Понятия пословицы и поговорки: проблема разграничения…10
Часть 2. Некоторые механизмы создания комического эффекта в английских и русских паремиях….15
2.1. Формы, средства и приемы создания комического в литературе….15
2.1.1.Проблематика классификации….16
2.1.2.Широкое и узкое понимание термина «средства комического»…17
2.1.3.Взаимосвязь средств и приемов комического….20
Выводы по главе 1….23
Глава2.Сопоставление английских и русских паремий….25
2.1. Сравнение механизмов создания комического эффекта английских и русских паремий…25
2.2.Паремии в лингвокультурном контексте….42
2.2.1.Сопоставление британского и русского национального характера на основе паремиологического фонда английского и русского языков….45
Выводы по главе 2….61
Глава3. Роль паремий в учебно-воспитательном процессе по иностранному языку….63
3.1. Разработка викториныдля школьников старших классов на тему «Englishproverbsandsayings»….….63
Выводы по главе 3….71
Заключение….73
Список литературы…75
-
Дипломная работа:
Эпистолярное наследие Сергея Есенина: литературоведческий и методический аспекты изучения
89 страниц(ы)
ГЛАВА 1. ЭПИСТОЛЯРНОЕ НАСЛЕДИЕ РУССКОГО ПОЭТА XX ВЕКА С.А. ЕСЕНИНА 7
1.1. Эпистолярный жанр в русской литературе XX в.: теоретический аспект исследования 71.2. Письма в творческом наследии С.А. Есенина 15РазвернутьСвернуть
1.3. Эпистолярий С.А. Есенина: степень изученности вопроса 24
Выводы по первой главе 30
ГЛАВА 2. ЭПИСТОЛЯРНОЕ И ПОЭТИЧЕСКОЕ НАСЛЕДИЕ С.А. ЕСЕНИНА: ТОЧКИ ПЕРЕСЕЧЕНИЯ 32
2.1. Жанр письма-послания в лирике С.А. Есенина 32
2.2. Эпистолярное и поэтическое творчество С.А. Есенина: поэтика и проблематика 36
2.3. Методические аспекты изучения творчества С. Есенина в школе 56
Выводы по второй главе 76
ЗАКЛЮЧЕНИЕ 78
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 83
-
Дипломная работа:
Воспитание гибкости у детей младшего школьного возраста
49 страниц(ы)
ВВЕДЕНИЕ…. 3
ГЛАВА I. АНАЛИЗ НАУЧНО-МЕТОДИЧЕСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ ПО ПРОБЛЕМЕ ИССЛЕДОВАНИЯ…5
1.1.Понятие гибкость….51.2 Возрастные особенности детей младшего школьного возраста…12РазвернутьСвернуть
1.3.Средства и методы воспитания гибкости у детей младшего школьного возраста…15
ГЛАВА II . МЕТОДЫ И ОРГАНИЗАЦИЯ ИССЛЕДОВАНИЯ…. 33
2.1. Методы исследования…. 33
2.2. Организация исследования…. 34
ГЛАВА III. РЕЗУЛЬТАТЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И ИХ ОБСУЖДЕНИЕ…40
3.1 Результаты исследования и их интерпретация…. 40
ВЫВОДЫ….…. 45
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННЫХ ИСТОЧНИКОВ…. 46
-
Дипломная работа:
58 страниц(ы)
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ И УСЛОВНЫХ ОБОЗНАЧЕНИЙ 4
ВВЕДЕНИЕ 5
ГЛАВА 1. МОЛЕКУЛЯРНЫЙ МЕХАНИЗМ КАНЦЕРОГЕНЕЗА ПРИ РАКЕ МОЛОЧНЫХ ЖЕЛЕЗ (ОБЗОР НАУЧНОЙ ЛИТЕРАТУРЫ) 81.1. Роль жировой ткани в опухолевой трансформации 10РазвернутьСвернуть
1.2. Генетическая регуляция клеточного цикла при канцерогенезе молочных желез 12
1.3. Сигнальные пути и взаимодействие белков Leptin, Notch1 и Cdk4 при канцерогенезе молочных желез 15
1.4. Ген LEP и его продукт 17
1.4.1. Полиморфизм rs7799039 гена LEP 19
1.5. Ген NOTCH1 и его продукт 19
1.5.1. Полиморфизм rs6563 гена NOTCH1 20
1.6. Ген CDK4 и его продукт 21
1.6.1. Полиморфизм rs373619077 гена CDK4 22
ГЛАВА 2. МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ ИССЛЕДОВАНИЯ 24
2.1. Материалы исследования 24
2.2. Методы исследования 25
2.2.1. Биохимические методы 25
2.2.1.1. Выделение ДНК методом фенольно-хлороформной экстракции 25
2.2.2. Молекулярные методы 26
2.2.2.1. RealTime PCR (ПЦР в реальном времени) 26
2.2.2.2. Полимеразная цепная реакция 28
2.2.2.3. Полиморфизм длин рестрикционных фрагменов (ПДРФ) 29
2.2.2.4. Электрофорез в полиакриламидном геле 30
2.2.3. Статистические методы обработки данных 31
2.2.3.1. Программа SNPstats 31
2.2.3.2. Таблица сопряженности 2х2 33
2.2.4. Биоинформатические методы 34
2.2.4.1. Национальная база данных биотехнологической информации NCBI 34
2.2.4.2. Анализ межгенных взаимодействий 34
2.2.5. Метод дидактической многомерной технологии (логико-смысловое моделирование) 35
ГЛАВА 3. РЕЗУЛЬТАТЫ И ОБСУЖДЕНИЕ 37
3.1. Анализ распределения частот генотипов и аллелей по полиморфному варианту rs6563 гена NOTCH1 37
3.1.1. SNP-анализ полиморфизма rs6563 гена NOTCH1 с помощью программы «SNPstats» 38
3.2. Анализ распределения частот генотипов и аллелей по полиморфному варианту rs7799039 гена LEP 39
3.2.1. SNP-анализ полиморфного варианта rs7799039 гена LEP 40
3.3. Анализ распределения генотипов и аллелей по полиморфному варианту rs373619077 гена CDK4 41
3.3.1. SNP-анализ полиморфного варианта rs373619077 гена CDK4 42
3.4. Анализ сочетаний генотипов полиморфных вариантов генов NOTCH1, LEP и CDK4 43
3.5. Биоинформатический анализ взаимодействия аллелей генов NOTCH1,
LEP и CDK4 50
ГЛАВА 4. МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО ИСПОЛЬЗОВАНИЮ РЕЗУЛЬТАТОВ ВЫПУСКНОЙ КВАЛИФИКАЦИОННОЙ РАБОТЫ В ШКОЛЬНОМ КУРСЕ «БИОЛОГИЯ» 52
4.1. Применение материалов выпускной квалификационной работы в программе предмета «Биология» в средней школе 53
4.2. Разработка урока биологии в 9 классе на тему «Деление клетки. Митоз» 57
ЗАКЛЮЧЕНИЕ 61
ВЫВОДЫ 62
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 64
ПРИЛОЖЕНИЕ 73