СтудСфера.Ру - помогаем студентам в учёбе

У нас можно недорого заказать курсовую, контрольную, реферат или диплом

Татар дөнья тел картинасында ут концепты - ВКР №42384

«Татар дөнья тел картинасында ут концепты» - ВКР

  • 70 страниц(ы)

Содержание

Введение

Выдержка из текста работы

Заключение

Список литературы

фото автора

Автор: navip

Содержание

КЕРЕШ _ 3-6

Бүлек I

ЛИНГВОКУЛЬТУРОЛОГИЯНЕҢ ТӨП ТӨШЕНЧӘЛӘРЕ

1.1 Лингвокультурологиядә “дөнья тел картинасы” төшенчәсе_ 7-12

1.2 Лингвокультурологиядә «концепт» төшенчәсе_ 12-18

1.3 Беренче бүлек буенча нәтиҗәләр_ 18-19

Бүлек II

“УТ” ТӨШЕНЧӘСЕН БЕЛДЕРҮЧЕ ЛЕКСИК БЕРӘМЛЕКЛӘР

2.1 Борынгы төрки телердә ут «огонь» төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр _ 20-29

2.2 Татар телендә ут “огонь” сүзенең концептосферасы _ 30-50

2.3 “Ут” концептының лексик-семантик кыры _ 50-59

ЙОМГАКЛАУ _ 60-63

КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ _ 64-66

КУШЫМТА_ 67-69


Введение

Соңгы елларда тел һәм мәдәният арасында булган мөнәсәбәтләрне фәнни өйрәнү актуальләште. Бу мәсьәлә галимнәрне XX гасыр башында кызыксындырды, һәм, нәтиҗә буларак, лингвокультурология дип аталган фән үсеп чыкты. Нигездә, бу фән теге яки бу мәдәният вәкилләренә генә хас тел берәмлекләренең милли семантикасын өйрәнә.

Җәмгыятебездә һәм дөнья күләмендә, яңа икътисади һәм технологик процесслар белән бәйле рәвештә “глобальләшү” һәм аның уңай һәм тискәре яклары турында күп бәхәсләр алып барыла. Билгеле ки, ул яшәешебезнең барлык өлкәсендә дә чагылыш таба.

Үз - үзен һәм урынын саклап калу юлында төрле илләрнең һәм халыкларның озак еллар дәвамында формалашкан менталитетына искиткеч зур вазифа йөкләнә. Тел мәдәният белән тыгыз бәйләнештә тора: телдә билгеле бер этник төркем вәкилләренә хас булган чынбарлык сыйфатлары чагылыш таба [Җәмалетдинов, 2006:3]

Соңгы берничә ел дәвамында русларга хас булган милли мәдәни үзенчәлекләрне чагылдырган, бу телнең этномәдәният лексикасын өйрәнүгә багышланган бик күп фәнни-гамәли хезмәтләр дөнья күрде. Безнең фикеребезчә, бигрәк тә Н.Д.Арутюнова,Т.В.Булыгина, В.И.Карасик, О.А.Карнилов, Д.С.Лихачев, О.Н.Селиверстров, Ю.С.Степанов һәм башкаларның хезмәтләре игътибарга лаек. Шулай ук адыгей, балкар, башкорт, татар телләре материалында эшләүче лингвистларны атап үтәргә кирәк: З.Х.Бижева, Р.М.Вәлиева, А.И.Гиляева, З.М.Раемгужина, Р.Х.Хәйруллина, Р.Р.Җамалитдинова.

ХХI гасырда телне аралашу һәм танып-белү чарасы итеп кенә түгел, ә милләт өчен мәдәни “код” буларак өйрәнүче юнәлеш барлыкка килде. Лингвокультурологиянең күз уңында һәрчак кеше – аның белемнәре, үз үзен тотыш нормалары тора.

Лингвокультурология фәне фонында телнең төрле специфик аспектлары ике яссылыкта өйрәнелергә мөмкин:

1) гомум теоретик яссылык (Н.Д.Арутюнова, С.А.Аскольдов, А.П.Бабушкин, Ю.С.Степанов);

2) шәхси яссылык-конкрет тикшеренүләр, яисә төрле тел һәм мәдәният өчен хас булган ачкыч концептларны һәм лексика үзенчәлекләрен өйрәнү (З.Х.Бижева, Р.Р.Җәмалетдинова, Р.Х.Хәйруллина).

Рус тел белеме фәнендә мондый тикшеренүләр популяр. Ләкин татар тел белемендә бу юнәлеш яңа үсеш ала.

“Ут” концепты татар лингвокультурологиясендә махсус өйрәнү объекты булып тормады. Шуңа да әйтеп узган өлкәдә татар халкы өчен ачкыч концепты булып торган “ут” төшенчәсен анализлау хезмәтнең актуальлеге белән бәйләнгән.

Бу эш татар телендә ут “огонь” сүзенең концептосферасын тәшкил иткән лексик һәм фразеологик берәмлекләрне өйрәнүгә багышлана.

Бүгенге көндә тел һәм культураның үзара мөнәсәбәт проблемалары белән кызыксыну арта. Татар теле - ул борынгы һәм һәр яклап үсеш алган төрки телләрнең берсе. Ул мул сүзлек хәзинәсенә ия. Стилистик яктан бай тел.

Бүгенге чорда тел берәмлекләрен аерым концептосфераларга берләштереп концепт рәвешендә өйрәнү актуаль мәсьәләләрнең берсе булып китте. Безнең хезмәтнең актуальлелеге шуның белән билгеләнә. Концепт мәсьәләсе лингвокультурология проблемасы белән дә тыгыз мөнәсәбәттә тора. Чөнки концептны тикшерү үзәгендә кеше үзе һәм аның мәдәнияте тора. Лингвокультурология тикшеренүләрендә күп кенә милли, этник мәсьәләләр концептосферага бәйләнгән. Ләкин татар тел белеменең монографик эшләре күп булса да баребер әлеге юнәлештә күп кенә тикшерелмәгән сораулар бар. Шуларны тикшерер өчен мин бу эшне алдым.

Тикшерү объекты булып борынгы һәм хәзерге татар телендә ут төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр булды.

Эшнең төп максаты борынгы төрки телләрдә һәм татар телендә ут сүзен чагыштырып тикшерү.

Бу максатка ярашлы без үз алдыбызга түбәндәге бурычларны алдык

-борынгы төрки телләрдә ут төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләрне комплекслы тикшерү.

- хәзерге татар телендә ут сүзенең концептосферасын системалаштыру.

- ут концептының универсаль һәм специфик билгеләрен татар лингвокультурасында билгеләү.

- язучылар иҗатында тикшерәсе концептның кулланылышын карау, күзәтү.

- ут концептының башка концептлар белән бәйләнештә булуын тикшерү.

- изучить системно-языковые и культурно-фоновые составляющие концепта «Ут» в татарской языковой картине мира;

Диплом эшенең методологик нигезен Н.Д.Арутюнова, С.А.Аскольдов, В. Фон.Гумбольдт, Ю.С.Степанов, В.И.Карасик, Э. Сепир, Д.С.Лихачев, В.А.Маслова, Н.У.Халиуллина, Ф.С.Сафиуллина, Л.М.Васильев, Р.Р.Җамалетдинов хезмәтләре тәшкил итте.

Бу теманы өйрәнү ни өчен кирәк? Беренчедән, “ут” концепты аерым бер төшенчә буларак лингвокультрология комплексында тикшерелмәгән. Икенчедән, борынгы һәм хәзерге төрки телләрдә “ут” төшенчәсенең лексик берәмлекләре фонетик яктан каралмаган.

Тикшеренү эше буенча кулланылган материаллар булып төрки телләрнең чагыштырма-тарихи грамматикасы, татар теленең аңлатмалы, фразеологик сүзлекләре торды.

Тикшеренү алымнары: системалаштыру, комплекслы тикшерү, фактик материалларны җыеп аны классификацияләү һәм чагыштырма типологик метод .

Диплом эше керештән, төп өлештән, йомгактан, әдәбият исемлегеннән тора. Төп өлеш ике бүлектән тора. Беренче бүлектә лингвокультурологиянең төп төшенчәләрен өйрәнү мәсьәләсе карала. Икенче бүлектә борынгы төрки телләрдә ут «огонь» төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр һәм татар телендә ут “огонь” сүзенең концептосферасы тикшерелә. Йомгакта диплом эшенең нәтиҗәләре китерелә. “Концепт” төшенчәсе татар телендә махсус рәвештә өйрәнелмәсә дә, аны махсус проект рәвешендә көчле укучыларга класстан тыш эш итеп бирү рәвешендә кушымта буларак тәкъдим ителә.


Выдержка из текста работы

Бүлек I

ЛИНГВОКУЛЬТУРОЛОГИЯНЕҢ ТӨП ТӨШЕНЧӘЛӘРЕ

1.1 Лингвокултурологиядә “дөнья тел картинасы” төшенчәсе

ХХ гасырның 50 нче елларыннан башлап дөнья картинасын өйрәнү антропология фәненең төп юнәлешләреннән берсенә әверелде. Дөнья картинасы яисә дөнья күренеше1 концепциясен антропологиядә Р.Редфильд күтәреп чыкты. Ул дөнья күренешен түбәндәгечә билгели: дөнья күренеше – теге яки бу халыкка хас булган әйләнә-тирә дөнья, җәмгыять әгъзаларының үзләре, үз гамәлләре, дөньяда үз активлыклары турындагы күзаллаулары ул.

“Дөнья картинасы” термины ХХ гасыр философлары, логиклары тарафыннан бик киң кулланылды. Гомумфәлсәфи мәгънәдә дөнья күренеше – дөнья турындагы белемнәр җыелмасы, кеше ия булган предметлы эчтәлек җыелмасы ул. Дөнья күренеше – дөньяның тарих белән билгеләнгән тулаем образы [Җамалетдинов, 2006:7]. Әмма соңгы берничә дистә ел эчендә бу фәлсәфи билгеләмә берникадәр үзгә ориентация алды.

Н.Д.Арутюнова билгеләгәнчә, телгә алынган күчеш иҗтимагый дөнья моделенең вакыйга-вакыт аспектында үзгәрүе белән бәйле. “Мир предстал не как вещевой склад, на полках которого лежат рассортированные по классам предметы и признаки, а как совокупность фактов», - дип яза ул. [Арутюнова, 2000:56].

Дөнья картинасы дигән тарихи билгеләмә кешенең “homo sapiens” тибына әверелүе белән барлыкка килгән. Ул(картина) иҗтимагый үзаң һәм танып-белү эшчәнлеген үз эченә ала. Кеше тирә-як чынбарлыкны “картина” формасында кабул итә. Һәм бу картина эчендә барлык предметлар һәм күренешләр (шул исәптән кеше үзе дә) үзара бәйләнгән. Димәк, дөнья картинасы объектив чынбарлык турында булган информацияне структур системага салуда бер ысул булып тора. Кешенең дөнья турында яшәеш барышында тупланган белемнәре

_

1Р.Р.Җәмалетдинов “Тел һәм мәдәният: Татар лингвокультурологиясе нигезләре”

хезмәтендә дөнья картинасы төшенчәсен дөнья күренеше дип атый.

аның аңында дөнья картинасы буларак яши дидек, шунлыктан ул кешенең чынбарлыкка мөнәсәбәтен билгели, үз-үзен тоту рәвешенә, кыйммәтләр системасы, социаль яктан билгеләнгән императивлар һәм тыюлар урнашуга, кешенең субъективлыгын төшенү ысулларына йогынты ясый.

Төрле социопсихологик берәмлекнең – нация, этнос, нинди дә булса социаль я профессиональ төркем, хәтта аерым бер шәхеснең дөнья картинасын сурәтләргә яисә реконструкцияләргә мөмкин.

Төрле тарихи этапларда дөнья турында мәгълүмат төрлечә булган. Шуңа күрә төрле чорда дөнья картиналары бер берсеннән эчтәлекләре буенча да аерылып тора. Мәсәлән, борынгы төрки кабиләләрнең дөнья картинасы хәзерге чор татарлар дөнья картинасына тәңгәл килми. Әмма шул ук вакытта бөтен халыклар өчен дә универсаль булган дөнья картинасын аерып чыгарырга мөмкин.

“Дөнья картинасы” терминын беренче булып “Логико-философский трактат” (1958) дип аталган хезмәтендә Людвиг Вингенштейн тәкъдим иткән.

Л.Вингенштейнның фәлсәфә һәм логика фәннәренә караган хезмәтләрендә тел хәрәкәт буларак өйрәнелә. Бу галим уйлавынча,фикерләү- билгеләр белән эш итү ул. Л.Вингенштейн “билгегә аның кулланылышы яшәеш бирә” дигән идеяне алга сөрә. Шунлыктан билге мәгънәсе нинди дә булса тел кагыйдәләренә буйсынып килә яки хәрәкәт, фикерләү структурасы һәм сурәтләнгән ситуация арасындагы бәйләнеш ролен уйный. Димәк, кеше никадәр телне яхшырак белә икән, дөньяны да шулкадәр яхшы беләчәк.


Заключение

Лексикология фәне чагыштырмача яшь тармаклардан саналса да (тел гыйлеме бүлекләренең иң соңгыларннан булып ХХ гасыр башларында тәмам формалашып җитә), аның кеше, җәмгыять тормышында гаять әһәмиятле урын биләве антик чорда ук фәлсәфәчеләр тарафыннан сүзгә, аның мәгънәсенә игътибар булдыруга китерә. Соңрак сүзнең нәфислегенә, сурәт ясау мөмкинлегенә игътибар бирелә башлый, чит халыклар белән аралашу кысалары киңәю, сүзлекләр төзү ихтыяҗын китереп чыгара. Шул рәвешле лексикология фәненең аерым юнәлешләре, күпкә алдан барлыкка килеп, әлеге фәнгә нигез салалар.

Беренче чиратта, лексикология фәне кысаларында, сүз мәгънәсе, аның типлары, сүзлек составының катламнары, сүзләрнең килеп чыгышы, кулланылыш үзенчәлекләре, телнең лексик составы баю, тулылану юллары тикшерелә. Телнең сүзлек байлыгы даими рәвештә тулыланып, үсеш-үзгәреш кичереп яши. Лингвистика фәненең бер генә тармагы да лексикология кебек җәмгыять тәэсиренә тиз бирешеп, үзгәрешкә дучар ителми. Сүзнең фонетик тышчасы, төзелеше үзгәрү гасырлар дәвамында бара торган гамәлләрдән санала, ә сүзлек составы исә унбиш-егерме ел эчендә шактый үзгәрергә мөмкин. Бу, беренче чиратта, телгә җәмгыять, иҗтимагый-сәяси, мәдәни тормыш тәэсире белән аңлатыла. Халык яшәешендә булган һәрбер яңалык, иң беренчеләрдән булып, сүзлек составында чагылыш таба, аның алга таба үсеш юнәлешләрен билгели. Заман таләбе телнең сүзлек байлыгына да яңача караш таләп итә, аны өйрәнүнең яңа юлларын билгели.

Әйтүебезчә, соңгы елларда тел белеменең дөнья тел картинасы, концептлар дөньясы, концептосферага караган төшенчәгә бәйләп аңлату активлашып китте. Лексик берәмлекләрне шул формада интерпретацияләү тел күренешләренә системалы килүне аңлата. Тел белеме милләт, халык, җәмгыять, социаль тормыш белән тыгыз бәйләнештә. Бу бәйләнеш аерым сүзләрнең концептосферасын тикшергәндә бигрәк ачык күренә. Шуңа күрә бу чыгарылыш эшемне аерым концептка, аның дөнья тел картинасындагы урынын билгеләү мәсьәләсенә тукталдык. Ут концептын алып, аны төрле синтагматик, парадигматик мөнәсәбәтләрдә тикшердек.

Беренче бүлектә безнең тарафтан гомумтөрки мәсьәләләре күтәрелде. Икенче бүлектә “Ут” сүзенең мәгънәсе, семантик оясы тикшерелде.

Борынгы төрки телләрдә “ут” төшенчәсен белдергән лексик берәмлекләрне тикшерүдән соң шундый нәтиҗәгә килергә була. Фонетик яктан сүзләр төрле телләрдә төрлечә әйтелә һәм языла, ут сүзенең мәгънәдәш сүзләре бик күп. Бу сүзләрнең күбесе әлеге вакытта да төрки телләрдә кулланыла. Аларның охшаш һәм аермалы яклары да бар.

Ә ут концепты хәзерге татар телендә күп мәгънә белдергән олы тарихи юл үтеп үзенә зур күләмдә белем җыючы концепт булып тора. Бу расланды:

1)“ут” сүзенең лексема күплеге. Хәзерге татар телендә дүрт сүз төркеме бүлеп чыгарырга була: исем, сыйфат, фигыль, аваз ияртемнәре.

2)“ут” лексемасының синоним һәм мәгънәдәш сүзләре: янгын, учак, ялкын.шулай ук бу концептны сүз төзелеше ягыннан үзгәртеп кулланыла торган лексемалар: уткойрык, утын.

3)“ут” семасы төрле концептосфераларга керә табигать белән, фәлсәфи яктан, халык тормыш-көнкүреше белән бәйле.

Татар халкы шактый авыр тарихи юл узган. Шуңа күрә аның лингвомәдәният үзенчәлекләрен, менталитетын ачу – катлаулы гамәл. Бу мәсьәләне хәл итүне аларның асылын ачып бирә алучы төп концептларны билгеләүдән башка күз алдына китереп булмый.

Дөнья тел картинасы этносның дөньяны үзенчәлекле итеп күрүен күз аңында тота. Дөнья тел картинасы берәмлекләр номенклатурасы белән генә түгел, ә күбесенчә аларның барлыкка килү һәм кулланылу очраклары нигезендә төзелә. Дөнья күренешен милли күзлектән чыгып тикшерү тел вәкилләре аңында үзенчәлекле концептлар булуы һәм аларның кулланылуы турында мәгълүмат алырга мөмкинлек бирә.

Хәзерге лингвистикада концепт – катлаулы һәм күп аспектлы төзелмә. Ул билгеле бер мәдәният өчен әһәмиятле була, шул тел вәкилләренең аңында чагылыш таба һәм чынбарлыкның бер өлкәсендә нинди дә булса бер формада кулланыла.

Концептуаль анализ – идеяләр өлкәсенә тел күренешләре аша керү юлын ачыклау ул. Татар теленең лексик һәм фразеологик берәмлекләрен лингвокультурологик анализлау, номинатив берәмлекләрне социомәдәният җирлегендә тикшерү тел структурасы турында сөйләргә мөмкинлек бирә.

Фәнни әдәбият исбатлаганча, теләсә кайсы этносның мәдәниятен өйрәнү киң кырлы “кеше” төшенчәсеннән башка хәл итү мөмкин түгел. Бу уңайдан татар лингвомәдәнияте үзенчәлекләрен, менталитетын ачыклауда ачыклауда түбәндәге аспектлар аеруча мөһим:

- Кешенең көнкүреш шартлары (яшәү урыны, туклану ризыклары һ.б)

- Кешенең эчке дөньясы (рухи дөньясы, хис-тойгы, кичерешләре)

- Халык тарихы белән тыгыз бәйләнештә торган йола һәм бәйрәмнәр.

Татар халкының дөнья турындагы күзаллауларның татар дөнья тел картинасында ничек гәүдәләнүен ачыклау барышында, без мәҗүси ышанулар калдыклы һәм меңьеллык ислам традицияләре белән очраштык. Бөтен дөньяга таралган ислам дине һәр кешенең тормышына үтеп кергән һәм, әлбәттә, халыкның яшәү рәвешен үзгәрткән.

Һәр тел шул телдә сөйләшүче халык тарихын саклый. Борынгы тамырлар тел формалашкан чорда халык өчен нинди предметлар, күренешләр, эш-гамәлләр аеруча мөһим булганын күрсәтәләр. Телдә тормышның теге яки бу өлкәсе чагылыш таба. Яки тел билгеле бер тәҗрибә һәм кичерешләр чыганагын күрсәтә.

Тел чынбарлыкны чагылдырып кына калмый, ул аны аңлата да. Мәдәният турындагы мәгълүмат тел номинацияләре структурасында чагылыш таба, чөнки мәдәниятне кешенең дөньяга карашын чагылдырган дөнья тел күренешеннән башка аерып карап булмый. Шуңа күрә концептларны тасвирлау мәдәниятне төшенүдә иң нәтиҗәле чара булып тора.

Тикшеренү күрсәткәнчә, татар дөнья картинасы татар халкының дөньяны танып-белү экстролингвистик фактлар белән бәйле үзенчәлекләрне гәүдәләндерә. Экстолингвистик фактларга тарих, мәдәният, тоткан дин, милли традицияләр, кыйммәтләр системасы, фикерләү һәм аң стереотиплары керә.

Әлеге хезмәтебездә “ут” концепты анализланды. Бу концептның татар дөнья тел картинасында рухи тормышның үзенчәлекле үзәге булып торуы расланды.

Борынга турки телләрдә “ут”(огонь) төшенчәсен белдерүче лексик берәмлекләр.

Хәзерге татар телендә “ут” (огонь) сүзенең концептосферасы.

Без “ут” концептын синонимнар, антонимнар парадигмасында һәм фразеологик берәмлекләре составын тикшердек.

“Ут” концептының синонимик оясын шактый күп сүзләр тәшкил итә: яну/яндыру, көю/көйдерү, кабыну/кабызу, кыздыру.

“Ут” компоненты кергән фразеологизмнар да “ут” концептының . булуын дәлилли.

Күрүебезчә, “ут” концепты татар лингвокултуралогисендә мөһим роль уйный. Аны комплекслы өйрәнү лингвистларның бурычы булып тора.


Список литературы

КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ

1. Арутюнова Н.Д. Типы языковых значений: Оценка. Событие. Факт. – М., 1988.

2. Аскольдов С.А. Концепт и слово // Русская словесность: антология. – М., 1997.

3. Ахунзянов Г.Х. Сопоставительное изучение национального своеобразия лексических значений (на материале русского и татарского языков). – Казань, 1963.

4. Әхмәтҗанов Р.Г. Татар теленең кыскача тарихи-этимологик сүзлеге. – Казан: Тат. кит. нәшр., 2001.

5. Бенвенист Э. Общая лингвистика. – М., 1974.

+ еще 40 источников


Тема: «Татар дөнья тел картинасында ут концепты»
Раздел: Литература и лингвистика
Тип: ВКР
Страниц: 70
Цена: 2600 руб.
Нужна похожая работа?
Закажите авторскую работу по вашему заданию.
  • Цены ниже рыночных
  • Удобный личный кабинет
  • Необходимый уровень антиплагиата
  • Прямое общение с исполнителем вашей работы
  • Бесплатные доработки и консультации
  • Минимальные сроки выполнения

Мы уже помогли 24535 студентам

Средний балл наших работ

  • 4.89 из 5
Узнайте стоимость
написания вашей работы
Похожие материалы
  • ВКР:

    Лингвокултурологический анализ фразеологических единиц с компонентом глаз в татарском языке

    68 страниц(ы) 

    ЭЧТӘЛЕК
    Кереш….3
    Төп өлеш
    Беренче бүлек.
    “Күз” компоненты булган фразеологик берәмлекләргә лингвокультурологик анализ ясау үзенчәлекләре
    1.1. Дөнья тел күренеше һәм фразеология….8
    1.2. “Күз” компоненты булган фразеологик берәмлекләрдә дөнья тел күренешенең чагылышы.13
    1.3. Татар телендә “күз” концепты….17
    1.4. “Күз” компонентлы фразеологик берәмлекләрне төркемләү.25
    Икенче бүлек.
    Урта гомум белем бирү мәктәпләрендә фразеологик берәмлекләрне лингвокультурологик яссылыкта өйрәнү
    2.1. Фразеологик берәмлекләрне өйрәнү методикасы.40
    2.2. Фразеологик берәмлекләрне өйрәнү өчен күнегүләр системасы.42
    2.3 Фразеологик берәмлекләрне үзләштерүне тикшерү алымнары.54
    Йомгак.58
    Файдаланылган әдәбият исемлеге.62
    Кушымта.
  • Дипломная работа:

    Дөнья тел картинасының фрагменты буларак зооморф метафора

    76 страниц(ы) 

    Кереш.3
    Төп өлеш
    1бүлек: Дөнья тел картинасының фрагменты буларак зооморф метафора.6
    1.1.Метафора турында гомуми төшенчә.6
    1.2. Зооморф метафораларның лексик-семантик үзенчәлекләре.12
    1.3. Татар дөнья тел картинасында зооморф метафора.17
    2 бүлек: Зооморф метафораларның культурологик аспектта бирелеше.24
    2.1. Татар һәм рус телләрендәге зооморф метафораларга чагыштырма анализ.24
    2.2. Метафора ясалу процессына бәйле уртак семантик компонент.37
    Йомгак.47
    Библиография.49
    Кушымта.54
  • ВКР:

    Концепт “моң” в татарской языковой картине мира

    65 страниц(ы) 

    ЭЧТӘЛЕК
    КЕРЕШ 3
    Төп өлеш 7
    БҮЛЕК I 7
    ТАТАР ТЕЛЕНДӘ «МОҢ» КОНЦЕПТЫН АЧЫКЛАУЧЫ ТЕЛ БЕРӘМЛЕКЛӘРЕ 7
    1.1. Тел белемендә концепт төшенчәсе һәм аны өйрәнүдәге юнәлешләр 7
    1.2. Татар телендә моң төшенчәсе 9
    1.3. Татар телендә «Моң» концептосферасының төзелеше 18
    ИКЕНЧЕ БҮЛЕК 32
    ТАТАР ТЕЛЕ ДӘРЕСЛӘРЕНДӘ “МОҢ” КОНЦЕПТЫН 32
    ФАЙДАЛАНУ 32
    2.1. Яңа басма татар теле дәреслекләре нигезендә “Моң” концептын белем чыганагы буларак куллану 32
    2.2. “Моң” концепты ярдәмендә укучыларның грамматик күнекмәләрен үстерү 39
    2.3. “Моң” концептын сүзләр бәйләнешен өйрәнгәндә кулланышка 47
    кертү 47
    ЙОМГАК 56
    Файдаланылган әдәбият исемлеге 59
  • ВКР:

    Хәзерге татар әдәби телендә ярдәмлек сүз төркемнәре

    70 страниц(ы) 

    ЭЧТӘЛЕК
    Кереш.3
    1. Хәзерге татар әдәби телендә ярдәмлек
    сүз төркемнәре.7
    1.1. Теркәгечләр.7
    1.2. Бәйлек һәм бәйлек сүзләр.11
    1.3. Кисәкчәләр.14
    2. Көньяк Урал буе татар халык сөйләшләрендә ярдәмлек
    сүз төркемнәре.17
    2.1. Урта диалект сөйләшләре.17
    2.1.1. Минзәлә сөйләше.18
    2.1.2. Бөре сөйләше.22
    2.1.3. Златоуст сөйләше.23
    2.1.4. Тепекәй сөйләше.24
    2.1.5. Учалы сөйләше.26
    2.1.6. Бакалы керәшеннәре сөйләше.27
    2.1.7. Турбаслы сөйләше.28
    2.1.8. Кормантау сөйләше.28
    2.2. Мишәр диалект сөйләшләре.29
    2.2.1. Стәрлетамак сөйләше.30
    2.2.2. Байкыбаш сөйләше.34
    3. Урта мәктәптә ярдәмлек сүз төркемнәрен укыту методикасы
    һәм күнегү үрнәкләре.36
    3.1. Урта мәктәптә ярдәмлек сүз төркемнәрен
    укыту методикасы.36
    3.2 Урта мәктәптә ярдәмлек сүз төркемнәрен укыту
    өчен күнегү үрнәкләре.45
    Йомгак.53
    Файдаланылган әдәбият исемлеге.55
  • Курсовая работа:

    Татар дөнья тел картинасында кайгы эмоциональ концептының репрезентацияләнүе

    33 страниц(ы) 

    Кереш.3
    Беренче бүлек. Татар тел белемендә эмоциональ концетларның өйрүнелү торышы.
    1.1. Концепт терминының лингвистика фәнендәге аңлатмалары.5
    1.2. Татар лингвокультурологиясендә эмоциональ концептларны өйрәнү.9
    Икенче бүлек. Татар дөнья тел картинасында кайгы эмоциональ концептының репрезентацияләнүе.
    2.1. Кайгы концептының сүзлекләрдә бирелеше.18
    2.2. Татар халкының лирик җырларында, мәкальләрендә һәм фразеологик әйтелмәләрендә кайгы концептының чагылышы.20
    Йомгак.26
    Кулланылган әдәбият исемлеге.28
  • Курсовая работа:

    Көньяк урал буе татар халык сөйләшләрендә бәйлек һәм бәйлек сүзләр

    35 страниц(ы) 

    Кереш.3
    1. Хәзерге татар әдәби телендә бәйлек һәм бәйлек сүзләр
    2. Көньяк Урал буе татар халык сөйләшләрендә
    бәйлек һәм бәйлек сүзләр.17
    2.1. Урта диалект сөйләшләре. 17
    2.1.1. Минзәлә сөйләше.18
    2.1.2. Бөре сөйләше.21
    2.1.3. Златоуст сөйләше.22
    2.1.4. Тепекәй сөйләше.22
    2.1.5. Учалы сөйләше.23
    2.1.6.Түбән кама керәшеннәре сөйләше.24
    2.1.7. Турбаслы сөйләше.25
    2.2. Мишәр диалект сөйләшләре.25
    2.2.1. Стәрлетамак сөйләше.26
    2.2.2. Байкыбаш сөйләше.28
    Йомгак.30
    Файдаланылган әдәбият исемлеге.31

Не нашли, что искали?

Воспользуйтесь поиском по базе из более чем 40000 работ

Наши услуги
Дипломная на заказ

Дипломная работа

от 8000 руб.

срок: от 6 дней

Курсовая на заказ

Курсовая работа

от 1500 руб.

срок: от 3 дней

Отчет по практике на заказ

Отчет по практике

от 1500 руб.

срок: от 2 дней

Контрольная работа на заказ

Контрольная работа

от 100 руб.

срок: от 1 дня

Реферат на заказ

Реферат

от 700 руб.

срок: от 1 дня

Другие работы автора
  • Контрольная работа:

    Готовые решения задач на алгоритмическом языке Паскаль. УГНТУ. Вариант 68

    22 страниц(ы) 

    Работа 1. ПРОГРАММИРОВАНИЕ ЛИНЕЙНОГО ВЫЧИСЛИТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА
    Разработать программу вычисления значений заданных функций для произвольных значений исходных данных. Выполнить тестовый расчет и расчет для заданных значений исходных данных.
    Работа 2. ПРОГРАММИРОВАНИЕ АРИФМЕТИЧЕСКОГО ЦИКЛА.
    Разработать программу табулирования (вычисления таблицы значений) функции для произвольного диапазона изменения независимого параметра или аргумента. Выполнить расчет для заданных значений исходных данных.
    Результаты расчетов вывести в табличной форме, например, для
    3 варианта таблица должна иметь следующий вид:
    1. Табулирование функции
    Работа 3. ПРОГРАММИРОВАНИЕ РАЗВЕТВЛЯЮЩЕГОСЯ ВЫЧИСЛИТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА
    Разработать программу вычисления значений заданной кусочно-непрерывной функции для произвольных значений исходных данных. Подготовить исходные данные для контрольного расчета значения функции по каждой формуле. Выполнить контрольные расчеты и расчет для заданных исходных данных
    Работа 4. ПРОГРАММИРОВАНИЕ ИТЕРАЦИОННОГО ЦИКЛА
    Функция y(x) задана двумя способами: формулой y = f(x) и ее разложением в бесконечный ряд S.
    Разработать программу вычисления точного yT и приближенного yP значений функции y(x) при изменении её аргумента x от a до b с шагом x. Приближенное значение вычислять путем суммирования членов ряда до достижения требуемой точности   yTyP  . Предусмотреть завершение процесса суммирования членов ряда по заданному максимальному номеру члена ряда n для предотвращения зацикливания итерационного цикла. Результаты расчетов вывести в виде следующей таблицы.
    Суммирование ряда
    Аргумент Точное значение Приближенное значение Количество слагаемых Ошибка
    0.20
    0.30
    .
    .
    .
    0.80 0.16053
    0.21267
    .
    .
    .
    0.28540 0.16053
    0.21270
    .
    .
    .
    0.28542 3
    3
    .
    .
    .
    5 -0.000003
    -0.000032
    .
    .
    .
    -0.000015
    Работа 5. ПРОГРАММИРОВАНИЕ МАТРИЧНЫХ ОПЕРАЦИЙ
    Разработать программу решения четырех взаимосвязанных задач частой работы:
    1) расчета элементов квадратной матрицы A = (ai,j ), i,j = 1,2,.,n по заданной формуле;
    2) вычисления элементов вектора X = (xi), i = 1,2,.,n по заданному правилу;
    3) требуемого упорядочения элементов матрицы А или вектора Х;
    4) вычисления значения y по заданной формуле.
    Размерность задачи n назначается преподавателем.
  • Курсовая работа:

    Исследование ценностных ориентаций учащихся

    72 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 2
    ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ 6
    1.1. ТЕОРЕТИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ. 6
    1.2. ЦЕННОСТНО-ОРИЕНТАЦИОННЫЙ ПОРТРЕТ СТАРШЕКЛАССНИКА. 17
    1.3. ПРОБЛЕМА ФОРМИРОВАНИЯ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ. 22
    ГЛАВА II. ИССЛЕДОВАНИЕ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ У УЧАЩИХСЯ СТАРШИХ КЛАССОВ. 35
    2.1. ОБЩИЕ АСПЕКТЫ ИЗУЧЕНИЯ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ (ИЗ ОПЫТА ИССЛЕДОВАТЕЛЕЙ). 35
    2.2. ИССЛЕДОВАНИЕ ЦЕННОСТНЫХ ОРИЕНТАЦИЙ У УЧАЩИХСЯ СТАРШИХ КЛАССОВ. 53
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 63
    ПРИЛОЖЕНИЕ 70
  • Дипломная работа:

    Взаимодействие хормейстера и концертмейстера в организации хоровой работы с учащимися

    97 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ….3
    Глава I. Теоретические аспекты проблемы взаимодействия хормейстера и концертмейстера в организации хоровой работы с учащимися учреждения дополнительного образования.8
    1.1. Проблема взаимодействия как организации совместной деятельности….8
    1.2. Особенности работы концертмейстера учреждения дополнительного образования….….….16
    1.3. Хормейстер и концертмейстер: проблема творческого взаимодействия в вокально-хоровом образовательном процессе .26
    Вывод по I главе….36
    Глава II. Педагогические условия организации творческого взаимодействия хормейстера и концертмейстера в процессе вокально-хоровой работы с учащимися центра искусств.37
    2.1. Содержание, формы и методы организации совместной деятельности хормейстера и концертмейстера по хоровому воспитанию учащихся центра искусств .…37
    2.2. Опытно-экспериментальная работа и ее результаты….63
    Вывод по II главе….76
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ….77
    СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ….81
    ПРИЛОЖЕНИЕ …87
  • Дипломная работа:

    Психологичееские детерминанты успехов и неудачи у сотрудников правоохранительных органов

    59 страниц(ы) 

    Введение…. 3
    ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ПСИХОЛОГИЧЕСКИХ ДЕТЕРМИНАНТ УСПЕХОВ И НЕУДАЧ У СОТРУДНИКОВ ПРАВООХ-РАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНОВ….
    1.1. Понятие успеха и неудачи в психологии…
    1.2. Когнитивные и эмоциональные составляющие успеха и неудачи .
    1.3. Психологические детерминанты успехов и неудач личности …
    1.3.1. Мотивация достижения и избегания неудач ….
    1.3.2. Атрибутивный стиль ….
    1.3.3. Жизнестойкость личности ….
    1.3.4. Самооценка….…
    1.3.5. Эмоциональные особенности личности….
    1.4. Особенности профессиональной деятельности сотрудников правоохра-нительных органов ….….
    Выводы по I главе….….
    ГЛАВА II. ЭМПИРИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ПСИХОЛОГИЧЕСКИХ ДЕТЕРМИНАНТ УСПЕХОВ И НЕУДАЧ У СОТРУДНИКОВ ПРАВООХ-РАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНОВ ….….
    2.1. Общая характеристика выборки и методов исследования …
    2.2. Анализ результатов исследования ….
  • Дипломная работа:

    Особенности организации и проведение уроков физической культуры с детьми 10-11 лет относящихся к специальной медицинской группе

    54 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    ГЛАВА I. СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ ИЗУЧАЕМОЙ ПРОБЛЕМЫ 6
    1.1. Характеристика медицинских групп для занятий физической культурой 6
    1.2. Анатомо-физиологические и психолого-педагогические особенности учащихся 10-11 лет 9
    1.3. Особенности уроков физической культуры с обучающимися специальной медицинской группы 11
    1.4. Методические особенности организации и проведения уроков физической культуры с детьми 10-11 лет специальной медицинской группы 16
    ВЫВОДЫ ПО ПЕРВОЙ ГЛАВЕ 23
    ГЛАВА II. МЕТОДЫ И ОРГАНИЗАЦИЯ ИССЛЕДОВАНИЯ 26
    2.1. Методы исследования 26
    2.2. Организация исследования 29
    ГЛАВА III. РЕЗУЛЬТАТЫ ИССЛЕДОВАНИЯ И ИХ ОБСУЖДЕНИЕ 31
    3.1. Комплекс упражнений, направленный на укрепление здоровья детей 10-11 лет, относящихся к специальной медицинской группе 31
    3.2. Результаты исследования 35
    ВЫВОДЫ 47
    ПРАКТИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ 49
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННЫХ ИСТОЧНИКОВ 50
  • Дипломная работа:

    Разработка информационно-маркетингового web-сайта для цветочного магазина

    64 страниц(ы) 

    Введение 3
    Глава 1. Информационный ресурс цветочного магазина 6
    1.1 Деятельность цветочного магазина 6
    1.2 Средства разработки web-сайта 12
    1.3 Маркетинг организации на основе web-сайта 16
    Выводы по первой главе 21
    Глава 2. Проектирование web-ресурса цветочного магазина 23
    2.1 Организационная структура предприятия 23
    2.2 Техническая документация на программный продукт 28
    2.3 Описание информационно-маркетингового web-сайта 32
    Вывод по второй главе 41
    Глава 3. Тестирование, внедрение и сопровождение web-сайта 43
    3.1 Тестирование web-сайта 43
    3.2 Внедрение и сопровождение 50
    Выводы по третьей главе 54
    Заключение 55
    Список использованной литературы 57
    Приложения 59
  • Курсовая работа:

    Исследование основ славянской мифологии

    31 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ….3
    ГЛАВА 1.ОБЩАЯ ХАРАКТЕРИСТИКА СЛАВЯНСКОЙ МИФОЛОГИИ….…5
    1.1.Источники изучения славянской мифологии…8
    1.2.Мифы о происхождении мира…11
    ГЛАВА 2.СВОЕОБРАЗИЕ КАРТИНЫ МИРА В МИФАХ ДРЕВНИХ СЛАВЯН….….19
    2.1.Реконструкция модели мира древних славян….23
    2.2.Мировое древо в мифологии….26
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ….28
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ….….30
  • Дипломная работа:

    М.Ҡәримдең балалар өсөн яҙылған повестарында әхлаҡ мәсьәләләре һәм уларҙы мәктәптә өйрәнеү

    57 страниц(ы) 


    Инеш .
    I бүлек. Мостай Кәримдең «Өс таған» повесында балалар доньяһы
    1.1. Әҫәрҙә әҙәп-әхләҡ проблемалары
    1.2. «Өс таған» повесында малайҙарҙың бар яҡлап та көслө кешеләр булып формалашыу процессы.
    1.3. «Өс таған» повесында башҡорт халҡы ижады мотивтары сағылышы.
    II бүлек. Мостай Кәримдең «Беҙҙен өйҙөң йәме» әҫәрендә осор атмосфераһы.
    2.1. Әҫәрҙә дуҫлыҡ, туғанлыҡ прблемалары . .
    2.2. Әҫәрҙең төп образдары. .
    III бүлек. Балалар өсөн яҙылған хикәйәләрҙең тәрбиәүи әһәмиәте….
    3.1 Тәнәйҙәр өсөн яҙылған хикәйәләрҙең һәм әкиәттәрҙең әһәмиәте….
    3.2. Хикәйәләрҙә кескәйҙәр һәм өлкәндәр мөнәсәбәте….
    Йомғаҡлау.
    Библиография .
  • Курсовая работа:

    Сущность и особенности производства чугуна

    22 страниц(ы) 

    Введение….…3
    1. Сырые материалы и подготовка их к доменной плавке….…. 4
    Топливо доменной плавки….….… 4
    Руды и флюсы доменной плавки….….….5
    Подготовка руд к плавке:….….….7
    a) дробление;….….7
    b) грохочение;….….….7
    c) усреднение;….….….….….8
    d) обогащение….….8
    Окуксование руд….….9
    2. Доменный процесс….….10
    Общая схема и сущность доменного процесса….….10
    Распределение и движение газов и шихты в доменной печи:….….11
    a) газовый поток;….….11
    b) распределение материалов на колошнике при загрузке
    доменной печи;….….12
    c) движение шихты в доменной печи….….13
    Восстановление оксидов металлов:….…14
    a) физико-химические основы восстановительных процессов;….….14
    b) восстановление оксидов железа оксидом углерода….14
    Образование чугуна и шлака:….15
    a) науглераживание железа;….…15
    b) образование шлака….….16
    Методы интенсификации доменного процесса:….…17
    a) некоторые понятия об интенсификации;…17
    b) нагрев дутья;….…18
    c) увлажнение дутья;….…18
    d) обогащение дутья кислородом;…18
    e) вдувание в горн природного газа и других добавок к дутью;….19
    f) комбинированное дутье;….19
    g) повышение давления газа….19
    Продукты доменной плавки….20
    Список использованной литературы….….21
  • Дипломная работа:

    Духовно - нравственное воспитание личности младшего школьника в музыкально - компьютерной деятельности

    111 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    1. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ВОПРОСЫ ДУХОВНО-НРАВСТВЕННОГО ВОСПИТАНИЯ ЛИЧНОСТИ МЛАДШЕГО ШКОЛЬНИКА В МУЗЫКАЛЬНО-КОМПЬЮТЕРНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.
    1.1 Основы развития духовно-нравственных качеств личности младшего школьника средствами музыкально-эстетического воспитания 8
    1.2 Психолого-педагогические особенности детей младшего школьного возраста 14
    1.3 Роль музыкально-компьютерной деятельности в духовно-нравственном воспитании младших школьников 22
    2. ДУХОВНО-НРАВСТВЕННОЕ ВОСПИТАНИЕ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ В МУЗЫКАЛЬНО-КОМПЬЮТЕРНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ.
    2.1 Содержание, формы и методы духовно-нравственного воспитания младших школьников в музыкально-компьютерной деятельности 40
    2.2 Опытно-экспериментальная работа по духовно-нравственному воспитанию младших школьников в музыкально-компьютерной деятельности 79
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 101
    СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 104
    ПРИЛОЖЕНИЯ 109