СтудСфера.Ру - помогаем студентам в учёбе

У нас можно недорого заказать курсовую, контрольную, реферат или диплом

фото автора

Автор: navip

Содержание

Кереш.3

Төп өлеш

Беренче бүлек. Сүзлекләр төзүнең теоретик нигезләре.7

1.1. Сүзлекләр турында гомуми төшенчә.7

1.2. Сүзлекләрнең төзелү принциплары һәм структурасы.10

Икенче бүлек. Татар телендә сүзлекләр һәм аларның төрләре.12

2.1. Татар телендә сүзлекләр төзү тарихыннан.12

2.2. Татар телендәге сүзлекләрнең классификациясе.19

2.3. “Татар теленең аңлатмалы сүзлеге”нең төзелеш принциплары һәм структурасы.20

2.4. Тел белеменең башка тармакларына караган сүзлекләр.33

Өченче бүлек. Уку процессында филологик сүзлекләрне куллану үзенчәлекләре. 47

V сыйныфта “Лексикография” темасын үткәндә куллану өчен карточкалар.51

Йомгак.55

Кулланылган әдәбият исемлеге.59

Чыганаклар.63

Шартлы кыскартылмалар.65


Введение

Һәр телнең лексикасы, ягъни сүз байлыгы аның иң төп әһәмиятле өлеше булып тора. Лексикадан башка телнең икенче әһәмиятле өлеше – грамматикасы да була алмый. Билгеле бер телнең сүзлек составы берьюлы кинәт кенә барлыкка килмәгән, ул, күп гасырлар буена халык тарафыннан иҗат ителеп, әкренләп җыела һәм байый барган. Тел лексикасын баетуда һәм иҗат итүдән башка халыкларның да тел һәм культура эшчәнлеге катнашкан. “Кешелек җәмгыяте туктаусыз үсештә булган кебек, телдәге сүзләр дә гасырлар дәвамында эволюцион үсеш кичерәләр: мәгънә ягыннан тараялар, я киңәяләр, яки телдән төшеп калалар. Яңа төшенчәләрне белдерү өчен неологизмнар туа, башка телләрдән алынмалар керә. Шул рәвешчә телнең сүзлек хәзинәсе туктаусыз хәрәкәттә тора” [Хаков, 1999: 126]. Телнең сүзлек составы, билгеле булганча, төрле тип сүзлекләрдә чагылыш таба.

Безнең чыгарылыш квалификацион эшебезнең темасы – “Татар телендә сүзлекләр”.

Теманың актуальлеге. Хәзерге татар тел белемендә, аерым бер төр сүзлекләрне өйрәнүгә багышланган хезмәтләрнең күп булуына карамастан, сүзлекләрне комплекслы өйрәнү, аерым алганда, “Татар теленең аңлатмалы сүзлеге”н лингво-теоретик интерпретацияләү актуаль мәсьәләләрдән санала.

Хезмәтнең максаты – татар теленә караган сүзлекләрне лингво-методик яктан тикшерү.

Куелган максаттан чыгып, түбәндәге бурычлар билгеләнде:

• тел белемендә сүзлекләр төзүнең теоретик нигезләрен өйрәнү, ягъни сүзлекләр турында гомуми төшенчә бирү һәм төзелү принципларын, структуралары хакында бәян итү;

• татар телендә сүзлекләрнең төрләре турында мәгълүмат бирү;

• татар теле сүзлекләрен өйрәнү тарихын яктырту;

• “Татар теленең аңлатмалы сүзлеге”нең төзелеш принципларын һәм структурасын анализлау;

• тел белеменең башка тармакларына караган сүзлекләрнең үзенчәлекләрен тикшерү.

Мәсьәләнең өйрәнелү тарихы. Төрки тел белемендә, шул исәптән татар телендә дә лексикографиянең нәзари (теоретик) мәсьәләләре фәнни нигездә ХХ гасырның 70 нче елларында тикшерелә башлый. М. Ногман, А.А. Юлдашев, Р.А. Арганик, Ф.М. Хисамова, Э.Нәҗип, М.Х.Тахтаходнаева, Г.Х.Ахунҗанов, С.Алтаев, А.А.Алексеева Ф.А.Ганиев, Ю.Ф.Ефимов, Ә.Ш.Йосыпова, Р.С.Нурмөхәммәтова һ.б. галимнәрнең хезмәтләрендә сүзлекләрне төзү теориясе тасвирлана, аларның тел үсешендәге роле һәм урыны ачыклана һ.б.

Теманың теоретик әһәмияте. Билгеле бер телнең мәдәният тарихындагы урынын һәм ролен билгеләндә, я булмаса икенче бер телне өйрәнгәндә, төп күрсәткеч һәм чыганак буларак филологик сүзлекләр хезмәт итә. Үткән һәм хәзерге чор сүзлекләрен комплекслы тикшерү нигезендә аерым бер телләрнең мөһим үсеш-үзгәреш тенденцияләрен ачыкларга мөмкин.

Һәрбер телнең лексик составы аерым бер халык тормышының төрле якларын чагылдыра. Хәзерге татар теле татар халкының милләт булып оешуның тарихи шартларында формалаша. Шуңа бәйле рәвештә татар теленең сүзлек составын өйрәнү татар лексикасы тарихын өйрәнү өчен генә түгел, ә татар халкының иҗтимагый-сәяси һәм мәдәни тормышындагы үзгәрешләргә дөрес бәя бирергә дә мөмкинлек бирә.

Хезмәтнең практик әһәмияте. Тупланган фактик материал татар әдәби теле лексикологиясе, әдәби тел тарихы фәнен укытканда, лексикография буенча махсус курслар үткәргәндә файдаланыла ала.

Чыгарылыш-квалификация эшенең методологик нигезе буларак Ф.С.Сафиуллина, Ф.Ә.Ганиев, Р.С.Нурмөхәммәтова һ.б. күп кенә галимнәрнең хезмәтләре кулланылды.

Чыганак итеп татар теленең күп төрле сүзлекләре (“Татар теленең аңлатмалы сүзлек”ләре, “Татар теленең зур диалектологик сүзлеге” (2009), “Татарча-русча фразеологик сүзлек” (2001), “Синонимнар сүзлеге” (1999), “Антонимнар сүзлеге” (2005), “Татар теленең орфографик сүзлеге” (2010), “Татар теленең кыскача этимологик сүзлеге” (2001) һ.б.) алынды, алар чыганаклар исемлегендә бирелде.

Хезмәтне язу барышында эзләнү, тасвирлау, чагыштыру һ.б. метод һәм алымнар кулланылды. Шул рәвешле комплекслы якын килү татар теле сүзлекләрен, аларның төзелү принципларын һәм структурасын комплекслы өйрәнергә мөмкинлек бирде.

Чыгарылыш-квалификация эшенең төзелеше кереш, өч бүлекне эченә алган төп өлеш, йомгак, кулланылган әдәбият һәм чыганаклар исемлегеннән гыйбарәт. Керештә традицион тәртиптә эшнең максаты һәм бурычлары билгеләнде, теоретик һәм практик әһәмияте ачыкланды, методологик нигез, метод һәм алымнар күрсәтелде. Беренче бүлектә тел белемендә сүзлекләр төзүнең теоретик нигезләре өйрәнелде, биредә сүзлекләр турында гомуми төшенчә бирелде һәм төзелү принциплары, структуралары яктыртылды. Икенче бүлек татар телендә сүзлекләр һәм аларның төрләрен тикшерүгә багышланды, аерым алганда, татар телендә сүзлекләр төзү тарихы өйрәнелде, татар телендәге сүзлекләрнең классификациясе бирелде; шулай ук “Татар теленең аңлатмалы сүзлеге”нең төзелеш принциплары һәм структурасы турында бәян ителде. Аерым бүлекчәдә тел белеменең башка тармакларына караган сүзлекләр анализланды. Өченче бүлектә татар теле дәресләрендә “Лексикография” темасын өйрәнү буенча карточкалар урнаштырылды. Йомгакта эш буенча гомуми нәтиҗәләр ясалды. Соңыннан кулланылган фәнни әдәбият һәм чыганаклар исемлеге бирелде.


Выдержка из текста работы

ТӨП ӨЛЕШ

I БҮЛЕК. СҮЗЛЕКЛӘР ТӨЗҮНЕҢ ТЕОРЕТИК НИГЕЗЛӘРЕ

1.1 Сүзлекләр турында гомуми төшенчә

Лексикография, билгеле булганча – тел белеменең сүзлекләр төзү теориясен һәм практикасын өйрәнә торган фән тармагы [Сафиуллина, 2001: 173].

Лексикография лексикология һәм фразеология белән тыгыз бәйләнгән, чөнки сүзнең нәрсә икәнен, аның телдә яшәеш закончалыкларын белми торып, сүзлекләр төзеп булмый. Инде төзелгәч, сүзлекләр үзләре сүз турындагы фәнне баеталар, камилләштерәләр.

Сүзлекләр нигә кирәк булган соң? Галимнәр моны һәр халыкның тарихи үсеше, аның үзенчәлекләре белән аңлаталар. Сүзлекләрнең беренче үрнәкләре борынгы «изге» дип саналган китаплардагы аңлашылмый башлаган аерым сүзләргә аңлатма биргәндә, шулай ук сәяхәтчеләр, үзләренә таныш булмаган халыклар белән очрашып, алардан сүзләр язып алып, тәрҗемә иткәндә туган. Сәүдәгәрләр һәм миссионерларның, башка халыклар белән аралашу максатында, аерым сүзләрне үз телләренә тәрҗемә итеп, кечкенә дәфтәрләргә язып куйганда, сүзлек төзү белән шөгыльләнүләре, бәлки, башларына да килмәгәндер. Сүзлекләрнең күбесе башта кулъязма рәвешендә йөргән, ә инде китап басу киң җәелгәч, барлык халыкларда да сүзлек төзү эше бик тиз алга киткән.

Сүзлек төзүгә керешкәндә, лексикограф кайбер махсус мәсьәләләрне хәл итәргә тиеш. Иң элек, сүзлеккә керәсе сүзләр мәсьәләсе килеп туа. Сүзлеккә бөтен сүзләрне дә кертергәме? Барлык сүзләрне алырга тырышу бик авыр һәм озакка сузыла. Телдәге барлык сүзләрне җыйган сүзлекләрне тезаурус диләр (грек. thesaurus – хәзинә). 1900 елда Германиядә латин теле тезаурусын төзи башлаганнар, әмма хәзерге көнгә кадәр ул әле тәмамланмаган. Шуңа күрә тезаурусны телдәге барлык сүзләрне кертеп түгел, ә бәлки билгеле бер язучы, әсәрнең теле буенча төзү мәслихәтрәк табыла.

Сүзләрне аңлату юлларын сайлау сүзлекнең максатына бәйле. Биредә ике юл булырга мөмкин: сүзне шушы телдә аңлату; сүзне башка телгә тәрҗемә итү. Шуңа бәйле рәвештә бер телдәге сүзлекләр һәм тәрҗемәле сүзлекләр аерылып тора.

Дөньядагы барлык төр сүзлекләрне ике төркемгә бүлеп карыйлар: энциклопедик (төшенчә) сүзлекләр, филологик сүзлекләр (лексиконнар).

Энциклопедик сүзлекләрдә төшенчәләргә аңлатма бирелә, алар турындагы карашлар, гипотезалар фикер каршылыклары чагыщтырыла. Мондый сүзлекләрдә шушы төшенчәләр белдергән күренешләр, әйберләр, вакыйгалар, затлар турында мәгълүматлар да бирелә.

Энциклопедия – грек сүзе: ул еn (в) + cyklos (түгәрәк), раideia (мәгърифәт) сүзләренең җыелмасыннан гыйбарәт. Энциклопедияләрнең универсаль һәм махсус төрләре була. Универсаль энциклопедиядә җәмгыять тормышы һәм фәннең төрле тармакларыннан системага салынган мәгълүматлар бирелә. Мәсәлән, «Зур совет энциклопедиясе» (кыскартылмасы – БСЭ: Большая советская энциклопедия) шундыйлардан. Махсус энциклопедияләргә медицина, авыл хуҗалыгы, физика, техника, педагогика, музыка, әдәбият белеме һ.б. буенча төзелгәннәрен кертергә мөмкин. Тел белеме фәне өчен, мондый энциклопедияләрдән бигрәк, филологак сүзлекләрнең әһәмияте зуррак.


Заключение

Чыгарылыш-квалификация эшендә, татар теле сүзлекләрен тикшереп, түбәндәге нәтиҗәләргә килдек.

1. Җәмгыятьтә барган үзенчәлекләр телдә, аеруча аның лексик фондында чагылыш таба. Телнең лексик байлыгы исә аның лексикографик чыганакларында теркәлә. Тел белеменең сүзлекләр төзү теориясен һәм практикасын өйрәнә торган фән тармагы булган лексикография, димәк, җәмгыятьтәге һәм телдәге билгеле бер үсеш-үзгәрешләренең ачык чагылышы булып тора.

2. Сүзлекләрнең барлыкка килүен галимнәр һәр халыкның тарихи үсеше, аның үзенчәлекләре белән аңлаталар; аерым алганда, сүзлекләрнең беренче үрнәкләре борынгы китаплардагы аңлашылмый башлаган аерым сүзләргә аңлатма биргәндә, шулай ук сәяхәтчеләр, үзләренә таныш булмаган халыклар белән очрашып, алардан сүзләр язып алып, тәрҗемә иткәндә туган. Сүзлекләрнең күбесе башта кулъязма рәвешендә йөргән, ә инде китап басу киң җәелгәч, барлык халыкларда да сүзлек төзү эше бик тиз алга киткән.

3. Традицион тәртиптә дөньядагы барлык төр сүзлекләрне ике төркемгә бүлеп карыйлар: энциклопедик (төшенчә) сүзлекләр, филологик сүзлекләр (лексиконнар). Энциклопедик сүзлекләрдә төшенчәләргә аңлатма бирелә, алар турындагы карашлар, гипотезалар фикер каршылыклары чагыщтырыла. Мондый сүзлекләрдә шушы төшенчәләр белдергән күренешләр, әйберләр, вакыйгалар, затлар турында мәгълүматлар да бирелә. Филологик сүзлекләрдә төшенчә һәм ул белдерә торган предмет, күренеш түгел, ә сүз, мәгънә үзенчәлекләре, лексик-грамматик һ.б. сыйфатлары аңлатыла. Максаты, эчтәлеге, сүзлек мәкаләләренең төзелеше, нинди телдә язылуы һ.б. карап, филологик сүзлекләрнең бер тел, ике тел (тәрҗемә) сүзлекләре дигән төрләре була.

4. Сүзлекләрне төзү принципларын ачыклау, өйрәнү, системага салу – лексикография теориясендә бәхәсле мәсьәләләрнең берсе. Теләсә нинди сүзлекнең төгәл принципларга нигезләнгән һәм башыннан ахырына кадәр эзлекле рәвештә шул принципларны саклап төзелгән булуы мәҗбүри (әлифба тәртибендә төзелү, басымны күрсәтү-күрсәтмәү, төрләнеш үзенчәлекләрен бирү тәртибе; синонимик я антонимик ариантларын күрсәтү; башка төрки телләрдә яисә татар теле диалектларда тәңгәллекләрен күрсәтү һ.б.).

5. Татар лексикографиясе бай тарихка ия. XV гасырда hәм аннан да элегрәк эшләнгән сүзлекләр булганы да билгеле (М. Кашгарыйның “Диване лөгат эт-төрк” сүзлеге – “Төрки сүзләр җыентыгы”). Татар теленең иң беренче сүзлекләре тәрҗемәле сүзлекләр була. (“Коман мәҗмүгасы” - “Толкование языка половецкого” сүзлеге”(1303)). XIX гасырга кадәр кулъязма сүзлекләр генә булган. 1740 елдан алфавит тәртибендә төзелгән сүзлекләр күренә башлый. Иң беренче басма сүзлек 1801 нче елда басыла (Иосиф Гиганов “Слова коренные, нужнейшие к сведению для обучения татарскому языку, собранные в Тобольской главной школе училем татарского языка Иосифом Гигановым и Юртовскими муллами свидетельствованные”).

6. XIX гасырда бик күп тәрҗемәле басма сүзлекләр дөнья күрә: И.Гиганов, А.Троянский, К.Насыйри, Н.Остроумов, М.Юнусов, С.Рахманкулов һ.б.ның сүзлекләре. Биредә К.Насыриның “Татарско-русский словарь” һәм “Полный русско-татарский словарь с дополнением из иностранных слов, употребляемых в русском языке как научные термины», Н.Остроумовның “Первый опыт словаря народно-татарского языка по выговору крещенных татар Казанской губернии”, А.Воскресенскийның “Русско-татарский словарь с предисловием о произношении и этимологических изменениях татарских слов А.Воскресенского”, А.Троянскийның “Словарь татарского языка и некоторых употребительных в нем речений арабских и персидских, собранный трудами и тщанием учителя татарского языка в Казанской семинарий священника Александра Троянского и напечатанный с дозволения комиссии духовных училищ” сүзлекләрен атарга мөмкин.

7. Октябрь революциясеннән күп төрле сүзлекләр тәрҗемәле сүзлекләр күпләп басыла башлый. Бу эштә Тел, әдәбият һәм тарих институты хезмәткәрләре үзләреннән зур өлеш кертәләр. Бу елларда гарәп язуыңа нигезләнгән сүзлекләр басыла (“Татар теленең имла сүзлеге” һ.б.).

8. ХХ гасырның 20 нче елларында Казанда “Гыйльми үзәк” төзелү, “Татар телен гамәлгә ашыру комиссиясе” оештырылу, махсус үзәк булдыру сүзлекләр төзү эшен тагын да киңәйтергә һәм фәнни дәрәҗәгә куярга мөмкинлек тудыра. Русча-татарча, татарча-русча, фәннәрнең төрле өлкәләренә караган махсус терминнар сүзлекләре төзелә.

9. Татар теле лексикографиясе тарихында теге яки бу телдәге сүзләрнең мәгънәләре турында мәгълүмат бирә торган сүзлекләр, икенче төрле, аңлатмалы сүзлекләр мөһим урын алып тора. Татар телендәге беренче аңлатмалы сүзлек 10467 сүздән торган «Ләһҗәи татари» сүзлеге (10 мең чамасы сүз) К.Насыйри тарафыннан төзелә. Әлеге сүзлек төрки телләр тарихында беренче аңлатмалы сүзлек буларак санала. Ул татар телендәге сүзләрнең билгеле чорлардагы лексик-семантик һәм стилистик кулланылышларын чагылдыра һәм шуның белән үз чорындагы татар әдәби телен үстерүгә хезмәт иткән. Чираттагы аңлатмалы сүзлек Җамал Вәлиди тарафыннан төзелә, һәм ул «Татар теленең тулы сүзлеге» дип атала; ул вакыттагы татар алфавитының беренче 15 хәрефен колачлый, биредә 11719 сүз тупланган. 1977-1981 елларда өчтомлык сүзлекне басылып чыга, аны төзүдә төп эшне Искәндәр Абдуллин, Фуат Ганиев, Мөгафә Мөхәммәдиев, Шифа Ханбикова, Галимҗан Ахунҗанов, Рифкать Әхмәтьянов, Солтания Вахитова, Фәтхия Газизова кебек галимнәр башкаралар.

10. 2005 елда “Матбугат“ нәшриятында 58 мең берәмлекне эченә алган “Татар теленең аңлатмалы сүзлеге”нең яңа басмасы дөнья күрә. Бу сүзлек өчтомлык аңлатмалы сүзлектән үзенең җыйнак, оператив файдалану өчен уңай булуы белән аерылып тора. Татар тел белеменең үсүенә бәйләнешле рәвештә бу сүзлек күп кенә яктан камилләштерелә, шулай ук ул фәнни нигезе ягыннан да үстерелә.

11. Соңгы елларда татар тел белеменең төрле тармакларына караган сүзлекләр дөнья күрде. Алар арасында “Антонимнар сүзлеге”, “Татар теленең кыскача тарихи этимологик сүзлеге”, “Татар теленең орфографик-орфоэпик сүзлеге”, “Татар теленең зур диалектологик сүзлеге”, “Татар теленең орфографик сүзлеге” хезмәтләре – татар лексикографиясенең зур казанышлары.

12. Алда билгеләп үтелгәнчә, телнең сүзлек составы үзгәреп тора. Димәк ки, билгеле бер телнең сүзләрен теркәү, сүзлекләр төзү эше тукталып калмаячак; бу материаллар фәнни әйләнешкә кертелеп, татар лексикографиясенең үсешен тәэмин итәр, дияргә нигез бар.


Список литературы

Татар телендә

1. Әхәтов Г.Х. Татар теленең лексикасы / Г.Х.Әхәтов. – Казан: Тат. кит. нәшр., 1995.

2. Зәкиев М.З., Сафиуллина Ф.С. Хәзерге татар теле / М.З.Зәкиев, Ф.С.Сафиуллина. - Казан: Мәгариф, 2002.

3. Курбатов X. Татар теленең алфавит һәм орфография тарихы / Х.Курбатов. – Казан: Тат. кит.нәшр., 1960.

4. Миңнуллин К., Валиуллин Р. Татар теле – сүзлекләрдә / К.Миңнуллин, Р.Вәлиев. – Казан, 1998.

5. Мөхиярова Р.Х. XX гасырның 80-90 елларында татар әдәби теле лексикасы. / Р.Х.Мөхиярова. – Яр Чаллы, 2000.

+ еще 40 источников


Тема: «Татар телендә сүзлекләр»
Раздел: Литература и лингвистика
Тип: ВКР
Страниц: 66
Цена: 2500 руб.
Нужна похожая работа?
Закажите авторскую работу по вашему заданию.
  • Цены ниже рыночных
  • Удобный личный кабинет
  • Необходимый уровень антиплагиата
  • Прямое общение с исполнителем вашей работы
  • Бесплатные доработки и консультации
  • Минимальные сроки выполнения

Мы уже помогли 24535 студентам

Средний балл наших работ

  • 4.89 из 5
Узнайте стоимость
написания вашей работы
Похожие материалы
  • Курсовая работа:

    Татар телендә агач архитектурасы атамаларының структур-сүзьясалыш үзенчәлекләре

    26 страниц(ы) 

    Кереш 3
    1. Татар телендә сүзьясалышы. Татар тел белемендә агач архитектурасы атамаларын өйрәнү 5
    1.1. Татар телендә сүзьясалышы һәм сүзьясалышы ысуллары 5
    1.2. Татар телендә агач архитектурасы атамаларын өйрәнү тарихына кыскача күзәтү 11
    2. Татар телендә агач архитектурасы атамаларының структур-сүзьясалышы 15
    2.1. Татар телендә агач архитектурасы атамаларының структурасы 15
    2.2. Татар телендә агач архитектурасы атамаларының ясалышы 17
    Йомгак 22
    Файдаланылган әдәбият исемлеге 24
  • ВКР:

    Исемнәр ясалышының кайбер үзенчәлекләре

    73 страниц(ы) 

    I. Кереш .1 – 5 б.
    II. Төп өлеш .6 – 61 б.
    1 нче бүлек. Татар телендә сүз ясалышының теоретик нигезләре .6 – 21 б.
    1.Татар тел белеменең бер бүлеге буларак сүзьясалышы.6 – 9 б.
    2.Хәзерге татар теленең лексик системасының үсеш юллары .10 – 15 б.
    3.Сүзьясалыш ысуллары .16 – 21 б.
    2нче бүлек. Исемнәр ясалышының системасы һәм аның үзенчәлекләре.22 – 41 б.
    1. Фонетик ысул .22 – 27 б.
    2. Морфологик (кушымчалау) ысул.26 – 41 б.
    1)Хәзерге көндә исемнәр ясый торган продуктив кушымчалар.30 – 35 б.
    2)Исемнәр ясалышындагы аз продуктивлы кушымчалар.36 – 38 б.
    3)Алынма кушымчалар белән исемнәр ясалышы.38 – 40 б.
    4)Нигезләреннән аерылмый торган кушымчалар.40 – 41 б.
    3.Кушма исемнәр ясалышы.41 – 54 б.
    1)Нигезләр кушылу ысулы белән кушма исемнәр ясалышы.41 – 45 б.
    2)Сүзтезмәләрнең лексикалашу юлы белән кушма исемнәрнең барлыкка килүе.45 – 47 б.
    3)Сүзтезмәнең кушымча алып, кушма сүзгә күчүе.47 – 48 б.
    4.Конверсия ысулы белән исемнәр ясалышы.48 – 52 б.
    5.Лексик-семантик ысул белән исемнәр ясалышы.52 – 54 б.
    3 нче бүлек. Мәктәптә исемнәр ясалышының үзенчәлекләрен өйрәнү.54 – 61 б.
    III. Йомгак.62 – 65 б.
    IV. Библиография.66 – 71 б.
  • ВКР:

    Татар телендә антонимнар

    46 страниц(ы) 

    1. Татар телендә антонимнар һәм аксюмороннар
    1.1. Антонимнар турында гомуми мәгълүмат 10
    1.2. Антонимнарның төрләре 15
    1.3. Антонимнарның күпмәгънәле сүзләр, омонимнар һәм синонимнар белән бәйләнеше 25
    1.4. Антонимнарның стилистик мөмкинлеге 26
    1.5. Оксюморон 30
    2. Урта гомуми белем бирү мәктәпләрендә антонимнарны өйрәнү методикасы һәм күнегү үрнәкләре
    2.1. Антонимнарны өйрәнү методикасы һәм алымнары 36
    2.2. Антонимнарны өйрәнү өчен күнегүләр һәм биремнәр 38
    Йомгак 44
    Файдаланылган әдәбият исемлеге 47
  • ВКР:

    Татар телендә тәм белдерүче сыйфатлар

    58 страниц(ы) 

    КЕРЕШ 3
    ТӨП ӨЛЕШ
    БЕРЕНЧЕ БҮЛЕК
    СЫЙФАТЛАРНЫҢ ЛЕКСИК СИСТЕМАСЫНДА ТӘМ БЕЛДЕРҮЧЕ СҮЗЛӘР
    1.1. Сыйфатларның лексик-семантик төркемнәре 7
    1.2. Сыйфатларның тарихи үсеше 12
    ИКЕНЧЕ БҮЛЕК
    ТАТАР ТЕЛЕНДӘ ТӘМ БЕЛДЕРҮЧЕ СЫЙФАТЛАР
    2.1. «Тәм» төшенчәсенең төзелеше 18
    2.2. Борынгы төрки язма истәлекләрдә тәм белдерүче сүзләрнең кулланылышы 20
    2.3. Хәзерге татар телендә тәм белдерүче сүзләрнең лексик-семантик системасы 26
    2.4. Татар теленең диалектларында тәм белдерүче сыйфатларның кулланылышы 35
    2.5. Татар телендә тәм белдерүче сүзләрнең ясалышы һәм кулланылышы 36
    ӨЧЕНЧЕ БҮЛЕК
    СЫЙФАТ СҮЗ ТӨРКЕМЕН ӨЙРӘНҮ МЕТОДИКАСЫ
    3.1. Татар теле дәресләрендә сыйфат сүз төркемен өйрәнү 40
    3.2. Башлангыч сыйныфларда билгене белдерүче сүзләрне өйрәнү 43
    3.3. VІ сыйныфта «Сыйфат» сүз төркемен өйрәнү 46
    ЙОМГАК 51
    КУЛЛАНЫЛГАН ӘДӘБИЯТ ИСЕМЛЕГЕ 54
  • Курсовая работа:

    Словообразовательная структура слов в татарском языке

    32 страниц(ы) 

    Кеpеш.3
    1. Татар тел белеменең мөстәкыйль тармагы буларак сүзьясалышы бүлеге.6
    2. Татар телендә сүзьясалышы ысуллары. .10
    Йoмгaк.28
    Фaйдaлaнылгaн әдәбият иcемлеге.30
  • ВКР:

    Татар телендә балык атамалары лексикасы

    57 страниц(ы) 

    КЕРЕШ.3
    ТӨП ӨЛЕШ
    1Татар телендә балык атамалары лексикасы.
    1.1. Тел гыйлемендә балык атамаларын өйрәнү тарихы.
    1.2. Балык атамаларын рус һәм тел гыйлемендә чагыштырып өйрәнү тарихы. 12
    1.3. Татар телендәге балык атамаларының лексик-семантик үзенчәлекләре.
    2. Татар телендә балык атамаларының ясалыш-төзелеш структурасы.
    2.1. Исем структурасы.
    2.2. Балык атамалары лексикасында кушма сүзләр ысулы.
    2.3. Атамаларның кушымча ярдәмендә барлыкка килүе.
    2.4. Атамаларның кушма сүзләр ярдәмендә барлыкка килүе.
    2.5. Лексик-семантик ысулы.
    2.6. Конверсия.
    2.7.Күп компонентлы атама.
    3. Урта гомум белем бирү мәктәпләрендә балык атамалары лексикасы буенча сүзлек байлыгын үстерү эшен оештыру.
    3.1. Урта гомум белем бирү мәктәпләрендә «лексика» бүлеген өйрәнүнең методик нигезләре.
    3.2. Татар теле укыту программаларында һәм дәреслекләрдә теманың бирелеше.
    3.3. Татар халык авыз иҗатында балык атамалары лексикасы кулланылышы.
    3.4. Балык атамалары лексикасының туган тел һәм әдәбият дәресләрендә файдалану өчен күнегү үрнәкләре.
    ЙОМГАК.51
    БИБЛИОГРАФИЯ ИСЕМЛЕГЕ.54

Не нашли, что искали?

Воспользуйтесь поиском по базе из более чем 40000 работ

Наши услуги
Дипломная на заказ

Дипломная работа

от 8000 руб.

срок: от 6 дней

Курсовая на заказ

Курсовая работа

от 1500 руб.

срок: от 3 дней

Отчет по практике на заказ

Отчет по практике

от 1500 руб.

срок: от 2 дней

Контрольная работа на заказ

Контрольная работа

от 100 руб.

срок: от 1 дня

Реферат на заказ

Реферат

от 700 руб.

срок: от 1 дня

Другие работы автора
  • Дипломная работа:

    Сохранение идиостиля при переводе произведений О. Генри (на материале произведений «Дары волхвов» и «Последний лист»)

    45 страниц(ы) 

    Введение 3
    Глава I. Проблема определения идиостиля 6
    1.1. Понятие идиостиля 6
    1.2. Основные составляющие идиостиля и языковые средства его выражения 7
    1.3. Разграничение понятий «идиостиль» и «идиолект» 11
    Выводы к Г лаве I 15
    Глава II. Анализ идиостиля в произведениях О. Генри 16
    2.1. Особенности произведений О. Генри на разных уровнях 16
    2.1.1. Сюжетно-композиционный уровень 17
    2.1.2. Лексический уровень 19
    2.1.3. Грамматический уровень 21
    2.2. Анализ переводческих решений при переводе произведений О. Генри «Дары Волхвов» и «Последний лист» на русский язык 23
    2.2.1. Анализ произведения «Дары Волхвов» 24
    2.2.2. Анализ произведения «Последний лист» 31
    Выводы к Главе II 38
    Заключение 39
    Список литературы 42
  • Дипломная работа:

    Учебная деятельность младших школьников по формированию универсальных учебных действий при изучении окружающего мира

    48 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ОРГАНИЗАЦИИ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ ПО ФОРМИРОВАНИЮ УУД ПРИ ИЗУЧЕНИИ ОКРУЖАЮЩЕГО МИРА 7
    1.1. Основы понятия УУД в свете реализации ФГОС 7
    1.2. Организация и содержание учебной деятельности младших школьников 14
    1.3. Возможности реализации учебной деятельности младших школьников по формированию УУД при изучении окружающего мира 20
    Вывод по первой главе 27
    ГЛАВА II.ОПЫТНО-ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ РАБОТА ПО ОРГАНИЗАЦИИ УЧЕБНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ ПО ФОРМИРОВАНИЮ УУД ПРИ ИЗУЧЕНИИ КУРСА «ОКРУЖАЮЩИЙ МИР» 29
    2.1. Особенности диагностических методик по выявлению уровня сформированности УУД у младших школьников 29
    2.2.Система работы по формированию деятельности младших школьников в рамках курса «окружающий мир» 34
    2.3. Анализ результата опытно - педагогической работы 36
    Вывод по второй главе 38
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 39
    ЛИТЕРАТУРА 41
  • Курсовая работа:

    Типы предложений в английском и русском языках

    33 страниц(ы) 

    Введение….3
    Глава 1. Частная типология. Типизация простых предложений…6
    1.1 Определение предложений….6
    1.2 Элементарное предложение….9
    1.3 Основные типы простых предложений…13
    Глава 2. Классификация предложений по типизации сложных предложений…17
    2.1.Сложное предложение с точки зрения разных синтаксических аспектов….17
    2.2.Компоненты сложного предложения и формальные средства связи в сложном предложении…21
    2.3.Понятие и признаки сложноподчиненного предложения….26
    2.4. Типы сложноподчиненных предложений….27
    Заключение….31
    Библиография…33
  • Курсовая работа:

    Организация маркетинговой службы на предприятии

    41 страниц(ы) 


    Введение 3
    Организация маркетинговой службы на предприятии 5
    1.1 Принципы организации маркетинговой службы на предприятиях строительной отрасли 7
    1.2 Вопросы, решаемые маркетинговой службой предприятия 9
    Организация сбыта продукции предприятий строительной отрясли 13
    2. Расчет основных показателей строительной организации. 17
    2.1 Расчет бюджета рабочего времени. 17
    2.2 Расчет стоимости материальных ресурсов и потреблённого оборудования в текущих ценах. 20
    2.3 Расчет ФОТ работников строительного предприятия, и распределение заработной платы между членами бригады. 23
    2.4 Расчет сметной стоимости заданного вида работ (ресурсная смета); 26
    3 Анализ деятельности предприятия 34
    3.1 Расчёт технико-экономических показателей 34
    3.2 Определение обязательных налоговых платежей и их влияние на результаты деятельности предприятия. 35
    Заключение 37
    Список литературы 38
    Обязательное приложение А 39
    Таблица ГЭСН 08-01-003 Гидроизоляция стен, фундаментов. 39
    Обязательное приложение Б 41
    Исходные данные 41
  • Курсовая работа:

    Методика проведения занятий по декоративно-прикладному искусству

    31 страниц(ы) 


    Введение….….3
    Глава I . Орнамент и его роль в декоративно-прикладном костюме.
    1.1. История функционирования платка в женском костюме. Платок восточной женщины….7
    1.2. Орнамент в декоративно–прикладном искусстве Востока….12
    Глава II. Этапы работы над серией платков с элементами восточного орнамента. Батик.
    2.1. Батик как вид художественной росписи ткани….17
    2.2. История возникновения и развития батика. Материалы и инструменты…21
    2.3. Ход работы над созданием оригинального авторского комплекса платков на восточную тему…
    Список использованной литературы…
    Приложение…
  • Дипломная работа:

    Фольклор мечетлинского района и использование его в учебном процессе

    85 страниц(ы) 

    ИНЕШ.4
    I БҮЛЕК. Мәсетле районына дөйөм характеристика.8
    1.1. Мәсетле районының ҡыҫҡаса тарихы.8
    1.2. Мәсетле районының бөгөнгөһө.28
    II БҮЛЕК. Ер-һыу һәм көнкүреш, ауылдар тарихы менән бәйле риүәйәт һәм легендалар.33
    2.1. Ауылдар тарихына бәйле легенда, риүәйәттәр.33
    2.2. Топонимик легенда, риүәйәттәр.40
    III БҮЛЕК. Ерле фольклор әҫәрҙәрен мәктәптә өйрәнеү үҙенсәлектәре.54
    3.1. Әҙәбиәт дәрестәрендә Мәсетле районы легенда һәм риүәйәттәрен файҙаланыу.54
    3.2. Башҡорт әҙәбиәте дәрестәрен ерле фольклор материалына бәйле үткәреү.60
    3.3. Дәрестән тыш эшмәкәрлектә Мәсетле районы фольклор материалдарын файҙаланыу.68
    ЙОМҒАҠЛАУ.79
    ӘҘӘБИӘТ.81
  • Дипломная работа:

    Лингвострановедческий аспект изучения лексики, относящейся к тематической группе «обрзование»

    80 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    ГЛАВА 1. ОСОБЕННОСТИ ЛИНГВОСТРАНОВЕДЧЕСКОЙ ЛЕКСИКИ 7
    1.1. Лингвострановедение как научная дисциплина 7
    1.2. Классификация лингвострановедческой лексики 18
    Выводы по главе 1 22
    ГЛАВА 2. АНАЛИЗ ЛИНГВОСТРАНОВЕДЧЕСКОЙ ЛЕКСИКИ ТЕМАТИЧЕСКОЙ ГРУППЫ «ОБРАЗОВАНИЕ» НА МАТЕРИАЛЕ СОВРЕМЕННОЙ ПРЕССЫ США 23
    2.1. Особенности системы образования США 23
    2.2 Лингвострановедческий анализ лексики, относящейся к тематической группе «образование» 25
    Выводы по главе 2 36
    ГЛАВА 3. ЛИНГВОСТРАНОВЕДЧЕСКИЙ ПОДХОД К ИЗУЧЕНИЮ ЛЕКСИКИ НА ПРИМЕРЕ ЕМАТИЧЕСКОЙ ГРУППЫ «ОБРАЗОВАНИЕ В США» 38
    3.1 Основные приемы введения лингвострановедческого материала на уроке иностранного языка 38
    3.2 Разработка урока английского языка на тему «Образование в США и в России» 44
    Выводы по 3 главе 57
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 63
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 71
  • Курсовая работа:

    Формирование и развитие коммуникативных навыков в процессе обучения математике

    53 страниц(ы) 


    Глава I Формирование навыков 3
    1.1 Понятие навыка, виды навыков 3
    1.2 Способы развития коммуникативных навыков при обучении математике 8
    Глава II Организация уроков по математике и направленных на развития коммуникативных навыков 20
    Урок «Перпендикулярные прямые» 20
    Урок «Пирамида» 25
    Урок «Понятие арксинуса, арккосинуса, арктангенса и арккотангенса» 37
    Урок «Степень с натуральным показателем. Одночлены» 38
    Урок «Решение квадратных уравнений» 46
    Заключение 52
    Литература 53
  • Дипломная работа:

    «племя младое, незнакомое» в прозе современного уфимского писателя и.в. савельева

    80 страниц(ы) 

    ВВЕДЕНИЕ 3
    ГЛАВА I. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРНОЙ КРИТИКИ ПО ТВОРЧЕСТВУ УФИМСКОГО АВТОРА И.В. САВЕЛЬЕВА 8
    1.1. Тенденции развития прозы молодых писателей двух последних десятилетий 8
    1.2. Российская и региональная критика о творчестве И.В. Савельева 16
    Выводы по первой главе 34
    ГЛАВА II. ОБРАЗ МОЛОДОГО ПОКОЛЕНИЯ В ПРОЗЕИ.В. САВЕЛЬЕВА 36
    2.1. Эволюция героя в прозе уфимского автора И.В. Савельева (на материале повестей писателя) 366
    2.2. Поиск жизненного пути молодых героев в романе уфимского писателя И.В. Савельева «Терешкова летит на Марс» 40
    2.3. Методические рекомендации по изучению повести И.В. Савельева «Бледный город» на уроках литературного краеведения в 10–11 классах 48
    Выводы по второй главе 54
    ЗАКЛЮЧЕНИЕ 56
    СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 58
    МЕТОДИЧЕСКОЕ ПРИЛОЖЕНИЕ
  • Дипломная работа:

    Декоративная композиция. МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО ПРОВЕДЕНИЮ ЗАНЯТИЙ НА ТЕМУ ДЕКОРАТИВНАЯ КУКЛА

    63 страниц(ы) 

    Введение ….
    Глава I. История и современность.
    1.1. Куклы древней Руси …
    1.2. Современная кукла …
    Глава II. Технология изготовление декоративной композиции « На цветочной поляне»
    2.1. Материалы и инструменты ….
    2.2. Последовательность работы над дипломным проектом….
    Глава III. Методические рекомендации по проведению занятий на тему «Декоративная кукла» в системе дополнительного образования
    3.1. Методические рекомендации по проведению занятий вязанию крючком…
    3.2. Методические разработки уроков по вязанию в системе дополнительного образования …
    Заключение….
    Список использованной литературы….
    Приложение…